Küresel Emtia Fiyatları-Eylül 2022

KÜRESEL EMTİA FİYATLARI EYLÜL 2022

Dünya Bankası küresel emtia fiyatları verileri incelendiğinde belirli emtia gruplarında fiyatların gerilediği göze çarpmaktadır. Enerji fiyatları 2022 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %8,0 düşerek 2022 yılı Nisan ayındaki seviyelerine gerilemiştir. Doğalgaz fiyatları Eylül ayında bir önceki aya göre %11,7 azalmıştır. Petrol fiyatları aylık bazda %8,1 düşmüştür. Küresel ekonomide yavaşlama beklentileri ve ABD'nin stratejik petrol rezervini kullanıma sunması, enerji fiyatlarındaki düşüşte etkili olan başlıca faktörler arasındadır. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) tarafından alınan üretimi azaltma kararı ise enerji fiyatlarında artışa neden olmaktadır. Rusya'nın Avrupa Birliği ülkelerine doğal gaz tedarikinde kesintiye gitmesi ise enerji fiyatları üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturan diğer bir gelişmedir. 

Metal emtia fiyatları 2022 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %5,7 düşerek 2020 yılı Kasım ayından beri en düşük seviyesine inmiştir. Eylül ayında alüminyum fiyatları bir önceki aya göre %8,3 azalmıştır. Bakır fiyatları bu dönemde aylık bazda %2,9 azalırken, demir cevheri fiyatları da bir önceki aya göre %8,3 düşmüştür. Yıllık bazda ise metal fiyatları %16,2 azalmıştır. Küresel ekonomide yavaşlama ve talepte yaşanabilecek azalış beklentisi metal fiyatlarındaki düşüşte önemli bir rol oynamaktadır.

Değerli metal emtia fiyatlarında aylık bazda düşüş oranı %4,6 olarak gerçekleşirken, fiyatlar 2020 yılı Mayıs ayından beri en düşük noktasına gerilemiştir. Altın fiyatları aylık bazda 2022 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %4,7 azalırken, gümüş fiyatları bu dönemde aylık olarak %4,0 oranında düşmüştür. Yıllık bazda değerli metal emtia fiyatlarındaki azalış oranı %7,4 olarak gerçekleşmiştir. Özellikle ABD Merkez Bankası tarafından alınan para politikası kararları değerli metal emtia fiyatlarının son dönemdeki azalışını en fazla tetikleyen faktör olarak ön plana çıkmaktadır. Tarımsal emtia ve gıda fiyatlarında Eylül ayında büyük çaplı bir değişim olmamıştır. Bu dönemde tarımsal emtia fiyatları %0,8 düşerken, gıda fiyatları %0,1 artmıştır. Yıllık bazda ise tarımsal emtia fiyatları %7,3 oranında, gıda fiyatları %12,1 oranında artış göstermiştir.

Ana Grup Emtia Fiyat Endeksleri Değişimi

Ana grup emtia endekslerinin Eylül 2022 dönemi itibariyle değişimleri aşağıda sunulmaktadır. “Yıllık” değişimler Eylül 2022 ayındaki endekslerin bir önceki yılın aynı ayına göre ortalama değişimini, “Aylık” değişimler ise Eylül 2022 ayındaki endekslerin bir önceki aya göre ortalama değişimini ifade etmektedir.

Enerji Fiyatları Endeksi

Aylık: -%8,0          Yıllık: %48,6

Enerji fiyatları endeksi Eylül ayında bir önceki aya göre %8,0 oranında azalmıştır. Bir önceki yılın aynı ayı ile karşılaştırıldığında ise fiyat endeksi %48.6 artmıştır. Ocak-Eylül 2022 dönemi ortalama endeks değeri bir önceki yılın aynı dönemini kapsayan ortalama değere göre %77,6 artış göstermiştir. Son 12 aylık dönemde en yüksek endeks değerine 171,00 ile 2022 yılı Ağustos ayında ulaşılırken, en düşük endeks değeri 111,42 ile 2021 yılı Aralık ayında gerçekleşmiştir.

Metal Fiyatları Endeksi

Aylık: -%5,7          Yıllık: -%16,2

Metal fiyat endeksi Eylül ayında bir önceki aya göre %5,7 düşmüştür. Yıllık bazda ise 2022 yılının Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre fiyat endeksi %16,2 azalmıştır. Ocak-Eylül 2022 dönemi ortalama endeks değeri bir önceki yılın aynı dönemini kapsayan ortalama değere göre %2,9 artmıştır. Son 12 aylık dönemde en yüksek endeks değerine 141,28 ile 2022 yılı Mart ayında ulaşılırken, en düşük endeks değeri 97,87 ile 2022 yılı Eylül ayında gerçekleşmiştir.

Değerli Metal Fiyatları Endeksi

Aylık: -%4,6          Yıllık: -%7,4

Değerli metaller fiyat endeksi Eylül ayında aylık bazda %4,6 azalmıştır. Yıllık bazda ise endeksin azalış oranı %7,4 olarak gerçekleşmiştir. Ocak-Eylül 2022 dönemi ortalama endeks değeri bir önceki yılın aynı dönemini kapsayan ortalama endeks değerine göre %1,7 azalmıştır. Son 12 aylık dönemde en yüksek endeks değerine 149,63 ile 2022 yılı Mart ayında ulaşılırken, en düşük endeks değeri 126,35 ile 2022 yılı Eylül ayında gerçekleşmiştir.

Tarımsal Emtia Fiyatları Endeksi                                                        

Aylık: -%0,8          Yıllık: %7,3

Tarımsal fiyat endeksi Eylül ayında aylık bazda %0,8 azalmış olup, yıllık bazda ise %7,3 oranında artmıştır. Ocak-Eylül 2022 dönemi ortalama endeks değeri bir önceki yılın aynı dönemini kapsayan ortalama değerlere göre %16,7 artmıştır. Son 12 aylık dönemde en yüksek endeks değerine 134,50 ile 2022 yılı Nisan ayında ulaşılırken, en düşük endeks değeri 111,56 ile 2021 yılı Ekim ayında gerçekleşmiştir.

Gıda Fiyatları Endeksi

Aylık: %0,1            Yıllık: %12,1

Gıda fiyat endeksi Eylül ayında bir önceki aya göre %0,1 artmıştır. Yıllık bazda ise fiyat endeksi %12,1 artış göstermiştir. Ocak-Eylül 2022 dönemi ortalama endeks değeri bir önceki yılın aynı dönemini kapsayan ortalama endeks değerine göre %21,0 artmıştır. Son 12 aylık dönemde en yüksek endeks değerine 159,00 ile 2022 yılı Mayıs ayında ulaşılırken, en düşük endeks değeri 124,06 ile 2021 yılı Ekim ayında gerçekleşmiştir.

Temel Emtia Fiyatları Değişimi

Temel emtia fiyatlarının Eylül 2022 dönemi itibariyle değişimleri aşağıda sunulmaktadır. “Yıllık” değişimler Eylül 2022 ayındaki fiyatların bir önceki yılın aynı ayına göre ortalama değişimini, “Aylık” değişimler ise Eylül 2022 ayındaki fiyatların bir önceki aya göre ortalama değişimini ifade etmektedir.

Doğalgaz Fiyatları

Aylık: -%11,7        Yıllık: %51,8

Doğalgaz fiyatları 2022 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %11,7 azalmıştır. Yılık bazda ise fiyatlar bir önceki yılın aynı ayına göre %51,8 daha yukarıda seyretmektedir. Ocak-Eylül 2022 dönemindeki 9 aylık fiyatların ortalaması Ocak-Eylül 2021 dönemine kıyasla %87,6 daha yüksektir. Son 12 aylık dönemde en yüksek aylık ortalama fiyat 8,79 $/mmBtu ile 2022 yılı Ağustos ayında gerçekleşirken, en düşük fiyat 3,73 $/mmBtu ile 2021 yılı Aralık ayında gerçekleşmiştir.

Not: Doğalgaz fiyatları için ABD piyasa fiyatları kullanılmaktadır.

Petrol Fiyatları

Aylık: -%8,1          Yıllık: %21,2

Petrol fiyatları aylık bazda %8,1 düşmüştür. Yıllık bazda ise fiyatlar geçen yılın aynı dönemine göre %21,2 yukarıda seyretmektedir. Ocak-Eylül 2022 dönemindeki fiyatların ortalaması geçen yılın aynı dönemindeki ortalama fiyata kıyasla %53,1 daha yüksektir. Son 12 aylık dönemde en yüksek aylık ortalama fiyat 116,80 $/varil ile 2022 yılı Haziran ayında gerçekleşirken, en düşük fiyat 72,87 $/varil ile 2021 yılı Aralık ayında gerçekleşmiştir.

Not: Petrol fiyatları için Brent, WTI ve Dubai ham petrol fiyatlarının ortalaması kullanılmaktadır.

Alüminyum Fiyatları

Aylık: -%8,3          Yıllık: -%21,4

Alüminyum fiyatları Eylül ayında bir önceki aya göre %8,3 azalmıştır. Yıllık bazda ise fiyatlar %21,4 düşmüştür. Ocak-Eylül 2022 dönemindeki fiyatların ortalaması Ocak-Eylül 2021 dönemine kıyasla %18,9 daha yüksektir. Son 12 aylık dönemde alüminyum fiyatları 2022 yılı Mart ayında ortalama 3.498 $/ton ile zirve noktasına ulaşmıştır. 2022 yılı Eylül ayında ise 2.228 $/ton fiyat ile son 12 aydaki en düşük seviyesine düşmüştür.

Bakır Fiyatları

Aylık: -%2,9          Yıllık: -%16,9

Bakır fiyatları 2022 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %2,9 azalmıştır. Yıllık bazda ise fiyatlar %16,9 azalmıştır. Ocak-Eylül 2022 dönemini kapsayan fiyatların ortalaması Ocak-Eylül 2021 dönemine kıyasla %1,1 daha düşüktür. Son 12 aylık dönemde en yüksek aylık ortalama fiyat 10.230 $/ton ile 2022 yılı Mart ayında gerçekleşirken, en düşük fiyat 7.545 $/ton ile 2022 yılı Temmuz ayında gerçekleşmiştir.

Demir Fiyatları

Aylık: -%8,3          Yıllık: -%19,9

Demir cevheri fiyatları 2022 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %8,3 azalmıştır. Yıllık bazda ise fiyatlardaki düşüş %19,9 olarak gerçekleşmiştir. Ocak-Eylül 2022 döneminde fiyatların ortalaması Ocak-Eylül 2021 dönemine kıyasla %27,8 daha düşüktür. Son 12 aylık dönemde en yüksek aylık ortalama fiyat 152 $/ton ile 2022 yılı Mart ayında gerçekleşirken, en düşük fiyat ise 96 $/ton ile 2021 yılı Kasım ayında gerçekleşmiştir.

Altın Fiyatları

Aylık: -%4,7          Yıllık: -%5,3

Altın fiyatları aylık bazda 2022 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %4,7 azalmıştır. Yıllık bazda ise fiyatlar %5,3 düşmüştür.  Ocak-Eylül 2022 dönemindeki 9 aylık fiyatların ortalaması Ocak-Eylül 2021 dönemine kıyasla %1,3 daha yüksektir. Son 12 aylık dönemde en yüksek aylık ortalama fiyat 1.947 $/ons ile 2022 yılı Mart ayında gerçekleşmiştir. En düşük fiyat ise 1.680 $/ons ile 2022 yılı Eylül ayında gerçekleşmiştir.

Gümüş Fiyatları

Aylık: -%4,0          Yıllık: -%18,3

Gümüş fiyatları Eylül ayında bir önceki aya göre %4,0 azalmıştır. Yıllık bazda ise fiyatlar %18,3 düşmüştür. Ocak-Eylül 2022 dönemindeki 9 aylık fiyatların ortalaması Ocak-Eylül 2021 dönemine kıyasla %14,7 daha düşüktür. Son 12 aylık dönemde en yüksek aylık ortalama fiyat 25,31 $/ons ile 2022 yılı Mart ayında gerçekleşmiştir. En düşük fiyat ise 18,94 $/ons ile 2022 yılı Eylül ayında gerçekleşmiştir.