GENEL SEKRETERDEN
Küresel GSYİH
GSYİH terimi ilk olarak 1930'larda Amerika Birleşik Devletleri'nde, Amerikalı bir Ekonomist, istatistikçi ve Nobel ödülü sahibi Simon Kuznets'in, bireylerin, şirketlerin ve hükümetin yarattığı finansal değeri birleştirerek ekonominin büyüklüğünü değerlendirme fikrini ortaya attığı zaman geliştirildi. 1990'lardan beri uluslararası standart haline gelen GSYİH, belirli bir ülkede veya bölgede belirli bir süre içinde üretilen tüm mal ve hizmetlerin parasal değeri olarak tanımlanıyor.
2023 Yılının İlk Yarısında Dış Ticaretimiz ve 2028 Hedefleri
2023 yılının ilk yarısında Türkiye ihracatı 123,4 milyar dolar, ithalat 184,8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu dönemde, dış ticaret hacmi 308,2 milyar dolar, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise %66,7 oldu. İlk 6 ayda en yüksek ihracat rakamı 23,6 milyar dolar ile 2023 yılı Mart ayında, en düşük ihracat ise 18,7 milyar dolar ile 2023 yılı Şubat ayında; en yüksek aylık ithalat 34,3 milyar dolar ile 2023 yılı Mayıs ayında, en düşük ithalat ise 18,7 milyar dolar ile 2023 yılı Nisan ayında gerçekleşti.
Çelik Sektöründeki Gelişmeler
2022'de, yüksek enflasyon ve artan faiz oranları, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ve Çin'deki tecritlerden dolayı, çelik kullanan sektörlerin faaliyetleri 2022'nin son çeyreğinde azaldı. Bu, stok ayarlamalarının etkisiyle birleştiğinde çelik talebinde beklenenden daha kötü bir daralmaya yol açtı. Çoğu ekonomide devam eden enflasyon ve yüksek faiz oranları, Çin'in yeniden açılması, Avrupa'nın enerji krizi karşısında dayanıklılığı ve tedarik zinciri darboğazlarının hafiflemesi gibi olumlu faktörlere rağmen, 2023'te çelik talebinin toparlanmasının sınırlı kalacağı öngörülüyor.
Mücevher Sektörü ve JCK Las Vegas Fuarı
ABD'nin en büyük, dünyanın ise en büyük üç mücevher fuardan birisi olan JCK Las Vegas fuarına milli katılım Mücevher İhracatçı Birliği tarafından gerçekleştirildi. Mücevher sektörümüz geçtiğimiz yıl ABD'ye yaklaşık 1 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Mücevher sektörü için ABD önemli bir pazar. Aynı şekilde, Türkiye'nin ABD'ye ihracatında da mücevher sektörü önemli bir konumda.
Hidrojen Enerjisi
Dünyadaki en hafif ve bol bulunan element olan hidrojen, birçok enerji kaynağından üretilebilir, petrol ve dizel kadar güvenli bir yakıt, sıvı ve gaz olarak depolanabilir ve taşınabilir, sudan temiz bir şekilde üretilebilir, karbon emisyonu olmadan kullanılabilir, sıkıştırıldığında petrol, dizel ve bataryalardan daha yüksek enerji yoğunluğuna sahip. Sürdürülebilirlik amaçlarına giden yolda önemli bir alternatif olacak hidrojen enerjisine yönelik gelişmeler, tüm sektörlerin gelecek dönem stratejilerinde dikkate alınması gereken bir husus olarak ön plana çıkıyor.
Alüminyum Sektörü ve 28. CRU Dünya Alüminyum Konferansı
16-18 Mayıs tarihlerinde 28'inci CRU Dünya Alüminyum Konferansı'na İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) temsilcileri, alüminyum sektöründe faaliyet gösteren firma yetkilileri ile katılım sağladı. Konferansta de-karbonizasyon stratejileri başlığı altında, başlıca üreticilerin Paris İklim Anlaşması hedeflerine uyum çerçevesinde yürüttüğü çalışmalar; döngüsel ekonomi çerçevesinde alüminyum üretimi, fiyat ve primler; sürdürülebilirliğin finansmanı için yapılması gerekenler, alüminyumun rakibi olan diğer metaller ile mukayesesi, ticaret ve rekabet, Çin ekonomisinin mevcut durumu gibi çok çeşitli başlıklarda oturumlar düzenlendi.
Çin'in Dış Ticareti
Dünya ekonomisi ve ticaretinde ve giderek siyasetinde de önemli bir aktör olarak ön plana çıkan Çin, IMF verilerine göre 2022 yılı itibariyle 18,3 trilyon dolar GSYH ve % 18 pay ile Amerika'dan sonra dünyanın en büyük 2. ekonomisi oldu. 2022 yılında 3,6 trilyon dolar ihracat ile dünya ihracat sıralamasında birinci, 2,7 trilyon dolarlık ithalat ile de dünyada en fazla ithalat gerçekleştiren ikinci ülke konumunda.
Birleşik Krallık ve Ticaret Anlaşmaları
Birleşik Krallık ile Avrupa Birliği, Doğu ve Güney Afrika Devletleri ve Japonya arasındaki bölgesel ticaret anlaşmaları DTÖ Bölgesel Ticaret Anlaşmaları Komitesi 27 Mart 2023 tarihli toplantısında ele alındı. Brexit sonrasında Birleşik Krallığın ticaret diplomasisi alanında geliştirdiği stratejilerin küresel işbirlikleri oluşturma yönünde önemli adımlar olduğunu söyleyebiliriz.
Uzay Ekonomisi
Uzay ekonomisi, OECD tarafından, “uzayı keşfetme, araştırma, anlama, yönetme ve kullanma sürecinde, insanlara değer ve fayda yaratan tüm faaliyetler ve kaynakların kullanımı” olarak tanımlanıyor. Uzaya fırlatılan roketler ve uydular bir yandan da keşfedilmeyi bekleyen kaynakların araştırılması ve yeni bir ekonomi yaratmak için kullanılıyor. Uzun yıllar uzayın keşfi ve NASA birlikte anıldı ama artık özel şirketlerin de bu arenada yer aldığına şahit oluyoruz. Şirketlerin üst düzey yöneticilerinin, uzay ekonomisinin önümüzdeki dönemde sektörleri nasıl etkileyeceğine dair bir vizyon oluşturma, uzay ekonomisi ekosistemine nasıl dahil olunabileceğini araştırma, uzay ekonomisinin sektörleri nasıl şekillendirebileceği konularına dahil olma gibi hususlara stratejik planlamalarında yer vermesi gerekiyor.
Üretici Yapay Zekâ
Üretici yapay zekâ, endüstri 4.0 konseptinin içerisinde yer alan Makine Öğrenmesi (Machine Learning) kategorisine giriyor. Makine Öğrenmesi, yapısal işlev olarak öğrenebilen ve veriler üzerinden tahmin yapabilen algoritmaların çalışma ve inşalarını araştıran bir sistem. Büyük üretim firmaları 4. Sanayi Devrimi'ne uyum sağlamak maksadıyla, sistemlerini makine öğrenmesi, otonom sistemler veya robotik yapıları kullanarak oluşturuyor. Üretim süreci, bilgisayar ve otomasyon sistemleri bilgisayar altyapılarıyla uzaktan bağlantılı hale getirilmiş, verileri öğrenme ve buna göre sistemleri kontrol etme kabiliyetine sahip olan makine öğrenmesi algoritmalarıyla geliştirilmiş ve görevli operatör sayısını minimuma indirmiş robotik sistemleriyle tamamen yeni bir şekilde yapılandırılmaya çalışılıyor.
AB Küresel Geçit Projesi Hız Kazanıyor
Küresel Geçit yatırımlarının verimliliğini ve etkisini en üst düzey çıkarmak için Küresel Geçit İş Danışma Grubu (BAG) ihdas ediliyor. İş Danışma Grubu yoluyla Küresel Geçit stratejisinin planlama ve uygulama safhasında iş dünyasının perspektifinden istifade edilecek. Danışma Grubu'nun Küresel Geçit'in stratejik düzenlemelerinin tartışılacağı ve söz konusu düzenlemelere ilişkin geri bildirimlerin alınacağı bir forum olarak işlev görmesi hedefleniyor.
ALMANYA TEDARİK ZİNCİRİ YASASI İLE FİYAT YERİNE UYUM REKABETİ GELİYOR
İş dünyasında insan haklarına
saygıyı çerçeveleyen önemli bir
gelişme olan “Tedarik Zinciri
Yasası” olarak bilinen yasa, 1
Ocak itibarıyla yürürlüğe girdi.
Bu yasa, Almanya'daki şirketlerin
küresel tedarik zincirlerinde
insan haklarına uyulmasına
ilişkin kurumsal sorumluluğunu
düzenlerken gerek Almanya'da
gerek dışında ham maddeden son
kullanıcıya kadar olan tüm tedarik
aşamalarını hedefliyor.
Dünya Ticareti ve DTÖ-Ticaret Barometresi
Bildiğiniz gibi, DTÖ Küresel Mal Ticareti Barometresi dünya ticaretinin nabzını tutan göstergelerden bir tanesi. Mart ayında yayınlanan 2022 yılının son çeyrek barometresine ilişkin raporda, dünya mal ticareti büyümesinin 2022'nin son çeyreğinde ivme kaybetmiş olduğu belirtilerek, bu yılın ilk çeyreğinde de zayıf kalmasının muhtemel olduğuna işaret edildi. Barometrede otomotiv ürünleri endeksi dışında tüm bileşen endeksleri trendin altında seyrediyor. Çin'in tam kapanma stratejisini terk etmesi, Çin limanlarının konteyner taşıma kapasitesinin toparlanmaya başlaması nedeniyle, beklenen ticaret yavaşlamasının kısa ömürlü olabileceği de raporun öngörüleri arasında yer alıyor.
Avrupa Birliği Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması
Avrupa Komisyonu tarafından 14 Temmuz 2021 tarihinde sunulan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) teklifine ilişkin 13 Aralık 2022 tarihinde Avrupa Parlamentosu (AP) ve AB Konseyi arasında siyasi uzlaşı sağlanmıştı. Üzerinde uzlaşı sağlanan SKDM metni AB Konseyi tarafından yayımlandı.2022 yılında SKDM ile kapsanan ürünlerde AB'ye 13 milyar ABD Dolarını aşan ihracatımız var ve bu da söz konusu ürünlerde dünyaya toplam ihracatımızın %42'sine denk geliyor. Dolayısıyla, SKDM'nin ticaretimize etki etmesi kaçınılmaz görünüyor.
Suudi Arabistan ve Vizyon 2030 Planı
Suudi Arabistan 2016 yılında ülke ekonomisini sadece petrole dayalı olmaktan çıkarıp, ekonomik aktiviteleri çeşitlendirmek amacıyla, Vizyon 2030 olarak bilinen, geniş ve iddialı bir sosyo-ekonomik reform planını başlattı. Son yıllarda gerçekleştirilen ticari reformların ve artan petrol fiyatlarının da etkisiyle Suudi Arabistan 2022 yılında dünyanın en fazla büyüyen ekonomisi oldu. Yeşil dönüşüm de Vizyon 2030 içinde önemli bir belirleyici.
Enerjide Yeşil Dönüşüm
Enerjide dönüşüm için dünya genelinde yıllık 1 ila 3.5 trilyon dolarlık bir yatırım yapılması gerekli. Bunun başarılabilmesi için de güçlü bir küresel yönetişim ve iş birliği elzem.
Friend-shoring/Ally-shoring-dost ve müttefikten tedarik
Gelişmiş ülkelerin, başta Çin olmak üzere Asya-Pasifik bölgesindeki ülkelere bağımlılığının oluşturduğu tedarik zincirinde arz ve güvenlik sorunları, COVID-19pandemisi ile birlikte dünyanın gündemine oturmuştu. Bunun üzerine, bu bağımlılığı azaltmak için farklı alternatifler konuşulmaya başlandı.
2022'ye Veda Ederken Küresel Ticarette Risk ve Fırsatlar
Türkiye bu yılı büyüme oranı açısından Suudi Arabistan ve Hindistan'nın ardından üçüncü sırada tamamlıyor. Türkiye'nin küresel ticaretten aldığı pay da % 1.04'e yükseldi. Değişen tedarik zinciri denkleminde yakından tedarik konusunda Avrupa'nın üçüncü, dünyanın sekizinci ülkesi konumundayız. Özellikle bu durumu doğrudan yabancı sermayeyi ülkemize çekmek için bir unsur olarak kullanabilirsek hem zor geçmesi beklenen 2023'ü nispeten daha korunaklı atlatabiliriz hem de uzun dönemde ihracatımızın sürdürülebilirliğini perçinlemiş oluruz. Ayrıca yeşil mutabakatla ilgili olarak işletmeler özelinde dönüşümü ve gerekli mevzuat çalışmalarını tamamlamayı da önümüzdeki dönem hedefleri arasında ilk sıralara koymamız rekabetçiliğimizi muhafaza etmek açısından çok önemli hususlar.
(COP27) 27. Taraflar Konferansı
COP27'de 197 ülkeden yaklaşık 35 bin katılımcı yer aldı. Gelişmekte olan ülkelere yönelik iklim fonu taahhüdü, sera gazı emisyonları azaltım planları, gıda krizi, enerji sübvansiyonları gibi konular konferansta ele alındı.
Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması
İhracatçılarımızı yakından ilgilendiren ve 2023 yılında bir geçiş dönemi ile başlaması öngörülen AB'nin Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması konusunda en fazla sorulan soruları sizler için cevapladık.
ABD, USMCA Anlaşması ve Dış Ticaretimiz
ABD 2021 yılındaki toplam 1,75 trilyon dolarlık ihracat ile dünyada Çin'in ardından 2. sırada, 2,93 trilyon dolarlık ithalatı ile de ilk sırada yer alıyor. Ticaretinin büyük bir kısmını Çin, Kanada ve Meksika ile gerçekleştiriyor. ABD-Kanada-Meksika arasındaki serbest ticaret anlaşması olan NAFTA yürürlükten kaldırılmış ve bu üçlü arasında tekrar müzakere edilen anlaşma USMCA adıyla 2020'de yürürlüğe girmişti. Türk şirketlerinin USMCA ülkelerine en çok ihraç ettiği ürün grupları; demir-çelik ürünleri, otomotiv ve aksamları, tekstil ve hazır giyim ürünleri, makine ve tarım-gıda ürünleri.
Yeşil Tüketimcilik-Green Consumerism
Dünyada sürdürülebilirlik ve iklim değişikliği konularındaki bilinç ve hassasiyet giderek artıyor. Avrupa Yeşil Mutabakatı ağırlıklı olarak üretim ayağının şekillenmesini yönlendirici düzenlemeler içeriyor. İşin bir de tüketim/tüketici ayağı söz konusu. İşte bu noktada yeşil tüketimcilik-green consumerism kavramıyla karşılaşıyoruz. Bu kavram, dünya kaynaklarının verimli şekilde kullanıldığı kriterlerin gözetildiği bir tüketim tarzını ifade ediyor.
Mücevher Sektörü Işıl Işıl
Dünya Altın Konseyi'nin raporlarına göre küresel altından mücevher tüketimi 2021 yılında %52 artarak 2020'de pandemiden kaynaklanan kayıpları tamamen telafi etti.
Pandemi sonrası uluslararası faaliyetlerin hızla başlamasıyla Mücevher İhracatçıları Birliği'nin (JTR) öncülüğünde Türk mücevher firmaları, Asya ve ABD pazarlarında ihracat atağında. Dünyanın iki ayrı kıtasında eş zamanlı gerçekleştirilen fuar katılımlarının hemen akabinde, 6-9 Ekim 2022 tarihlerinde de İstanbul Mücevher Fuarına geniş katılımlı bir alım heyeti organize edildi, 72 ülkeden satın almacılar geldi.
Çevreye Duyarlı Madencilik ve Madenciliğe Duyarlı Çevrecilik
Maden sektörü tüm ihraç ürünlerinin ham maddesi olması sebebiyle Türkiye ekonomisine 40 milyar dolarlık katkı sağlayan, doğrudan 150 bin, dolaylı olarak da 2 milyon insana istihdam yaratan bir sektör. Çevresel sürdürülebilirlik odağından baktığımızda dünyada ya madenciliği ya da çevreyi tercih etmeliyiz gibi bir ikilemde kalmak yerine her ikisinin birlikte yürütülebileceği bir vasatın mümkün olduğunu gösteren uygulamalar mevcut. Bu da çevreye duyarlı madencilik ve madenciliğe duyarlı çevrecilik anlayışıyla mümkün.
İsrail Ekonomisi ve Dış Ticareti
İsrail GSYİH büyümesi 2021'de tüketim ve yüksek teknoloji ihracatının da etkisiyle %8,2'e ulaştı. İsrail, ekonomik gelişim önceliklerinin yüksek teknoloji, hizmetler ve enerjiye yönelmesinin etkisiyle ülkemizin rekabet gücüne sahip olduğu birçok sektörde ithalatçı konumunda.
DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE DIŞ TİCARET GELİŞMELERİ
Küresel ticaretin büyümeye devam edeceği, ancak daha yavaş bir şekilde büyüyeceği düşünülüyor. Ukrayna'daki savaşın küresel ticarete negatif etkilerinin, Çin'deki covid-19 kısıtlamalarındaki gevşemenin ticarete pozitif yönlü etkisiyle dengelendiği görülüyor. Hizmet ticaretindeki ivme mal ticaretine göre daha yüksek ilerliyor. Türkiye ekonomisi 2022 yılının ikinci çeyreğinde %7.6 büyürken bu büyümenin yarısı mal ve hizmet ihracatından kaynaklandı.
Dünyada ve Türkiye'de Dış Ticaret Gelişmeleri
Dünya Ticaret Örgütünün “Barometre”sine göre dünya mal ticareti hacmi büyümeye devam edecek ancak 2021 ikinci çeyreğinden beri düşmekte olan büyüme hızı da düşmeye devam edecek. Ukrayna savaşı küresel ticaret hacmini negatif yönde etkilerken, Çin'deki pandemi kısıtlamalarının gevşemesi ile Çin limanları üzerinden yapılan sevkiyatların artması ticaret hacmini pozitif yönde destekliyor. Türkiye ise yıl sonunda 250 milyar dolar ihracat hedefini gerçekleştirme yolunda. Ülkemizde ekonomik büyümenin yarısı ihracattan geliyor.
Çin Uluslararası İthalat Fuarı
5-10 Kasım 2022 tarihleri arasında Çin'in Shanghai şehrinde düzenlenecek 5. Çin Uluslararası İthalat Fuarı (CIIE), Çin pazarını hedefleyen ülke ve firmalar açısından oldukça önemli bir etkinlik. Çin'deki çeşitli şehirlerin büyük işletmelerinden oluşan yaklaşık 40 ticaret grubu ve yaklaşık 600 alt grup tedarikçi arayışı ile fuara katılım sağlıyor.
Blokzincirin Uluslararası Ticarette Sürdürülebilirliğe Katkısı
Blokzinciri teknolojisi kendine has özellikleri sayesinde atıkların ve çevre kirliliğinin azaltılması, döngüsel ekonomiye geçiş süreci gibi konularda pozitif etki oluşturuyor. Blokzinciri kullanımı ile uluslararası ticaretin daha sürdürülebilir biçimde gerçekleşmesi sağlanabilir. Bu durum iklim değişimi ile mücadele alanında belirlenen hedeflere ulaşma konusunda da etkili olacaktır.
Dijital Paralar ile İlgili Yenilikler ve Riskler
Dijital para, farklı kaynaklarda farklı şekilde tanımlanabiliyor. Merkez bankaları tarafından geliştirilen dijital paralar ile kripto varlıklar arasında önemli farklılıklar mevcut. Son yıllarda birçok ülkenin merkez bankası tarafından dijital para alanında araştırmalar yapılıyor, pilot uygulamalar geliştiriliyor. Dijital para kullanımının finansal hizmetlere erişimin kolaylaşması, yaygınlaşması ve ucuzlaması gibi çeşitli faydaları olabileceği düşülmekte, bununla birlikte siber güvenlik, kişisel verilerin korunması gibi konularda taşıdığı riskler de tartışılmakta.
Çin'in Kuşak ve Yol Girişimi'nin Etkileri
Tarihi İpek Yolu'nu yeniden canlandırmak amacıyla resmi olarak 2013 yılında başlatılan Kuşak ve Yol Girişimi'nin temel hedefi ülkeler ve bölgeler arasında altyapı, ticaret, finans ve kültürel bağları güçlendirmek. Bu kapsamda özellikle enerji, ulaşım, lojistik, iletişim, şehirleşme ve çevre gibi alanlarda yatırım projeleri gerçekleştiriliyor. Zaman içinde coğrafi kapsamı Asya Bölgesi'nin dışına taşmış olan Çin'in Kuşak ve Yol Girişimi'ne 2022 yılı itibariyle dünyanın hemen hemen her bölgesinden toplam 147 ülke katılmış durumda.
2022'nin İlk Çeyreğinde Küresel Ticaret
2022 yılının ilk çeyreğinde küresel ticaret pandemi öncesi seviyelere kıyasla değer olarak % 30, miktar olarak %6 daha yüksek gerçekleşti. Tedarik zincirlerini kısaltmaya ve tedarikçileri çeşitlendirmeye yönelik eğilimler, 2022'de uluslararası ticarette etkisini göstermeye başlayabilir.
Çip Endüstrisinde Tayvan, ABD ve Çin
Yapay zekâ ve 5G gibi geleceğin dijital teknolojilerinin kullanılabilir hale gelmesi için elzem olan yarı iletkenler akıllı telefonlardan, otomobillere, sağlık sistemi, enerji, ulaşım, iletişim, endüstriyel otomasyona kadar modern dijital ekonomi için hayati öneme sahip. Hayatlarımızın dijitalleşmesi ile geçtiğimiz otuz yıl boyunca yarı iletken endüstrisi oldukça hızlı şekilde büyüdü. 1990'dan 2020'ye kadar yarı iletken pazarının bileşik yıllık büyüme oranı %7 buçuk. Bu oran, söz konusu dönemde yaklaşık %5 olan küresel GSYİH büyüme oranından fazla.
2022 İlk Yarısında Türkiye'nin Dış Ticaret Görünümü
2022 yılı Ocak-Haziran döneminde Türkiye'nin ihracatı 126 milyar dolar seviyesinde gerçekleşerek geçen yıl aynı döneme kıyasla %20 arttı. Kimya sektörü %40'lık bir artış oranı ile 16,7 milyar dolarlık ihracat ile sektörel sıralamada başı çekiyor. Ardından otomotiv, çelik, hazırgiyim, metaller ve elektrik geliyor. Yüksek teknolojili ürünlerde ise ihracat %15,3 artarken, ithalat %7,4 azaldı.
Birleşik Krallık'tan Ticarette Arap Açılımı
Bahreyn, Kuveyt, Umman, Katar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirliklerinden oluşan Körfez İşbirliği Konseyi ile İngiltere arasında serbest ticaret müzakereleri başladı. İngiltere tarafından yapılan analiz KİK ile imzalanacak bir anlaşmanın ticareti en az % 16 artırabileceğini gösteriyor. Ekonomilerini petrol bağımlılığından uzaklaştırıp diğer sektörlere doğru şekillendiren Körfez ülkelerindeki tüketiciler önemli bir satın alma gücüne sahip.
G7 buluşması - Küresel Altyapı ve Yatırım Ortaklığı
Çin'in Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında 1 trilyon dolar yatırım gerçekleştiği tahmin ediliyor. Avrupa'nın Çin'in Kuşak ve Yol Girişimi'ne sürdürülebilir bir alternatif oluşturma girişimi olan EU Gateway için 300 milyar avro seferber edilmesi planlanıyor. Küresel olarak iş birliklerinin sıkça görüldüğü bir dönemden geçiyoruz. G7 Liderleri de geçen ay gerçekleşen zirvede Küresel Altyapı Ortaklığı'nı başlattıklarını duyurdu. Ortaklığın yüz milyarlarca doları harekete geçirerek dünya çapında insanların yaşamlarında fark yaratan sürdürülebilir altyapılar için imkan sağlayabileceği değerlendiriliyor.
ETS ve SKDM İle İlgili Son Durum
Emisyon Ticaret Sistemi, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması ve Sosyal İklim Fonu mevzuat tekliflerine ilişkin Avrupa Parlamentosu pozisyonunu ortaya koyan raporlar 22 Haziran tarihinde yeniden oylandı ve kabul edildi. Bundan sonraki süreçte mevzuat teklifleri ile ilgili olarak Komisyon, Parlamento ve Konsey arasında üçlü müzakerelerin başlaması öngörülüyor.
Dünyada ve Türkiye'de Hizmet Ticareti
DTÖ'nün 23 Haziran 2022'de yayınlanan Hizmet Ticareti Barometresi 105,5. Bir önceki okuma ise Eylül 2021'deydi ve 102,5'ti. Hizmet ticareti, küresel pandeminin ilk aşamalarında 2020'nin ikinci çeyreğinde dibe vurduğundan beri istikrarlı bir büyüme sergiledi. 2022'nin ikinci çeyreğine kadar büyümeye devam etti ve 100 baz değerin üzerindeki barometre değeri de hizmet ticaretinin Ukrayna'daki çatışmaya karşı dirençli olduğunun bir göstergesi.
Dünya Ticaret Örgütü 12. Bakanlar Konferansı
Küresel ticaretin kalbi olarak görülen Dünya Ticaret Örgütü'nün en yüksek karar alma merci olan ve normal koşullarda iki yılda bir yapılması öngörülen Bakanlar Konferansı, pandemi sebebiyle iki defadır erteleniyordu. Yoğun müzakerelerin gerçekleştiği 12. Bakanlar Konferansı 17 Haziran sabahında sona erdi. Konferansın sonuç bildirgeleri, yıllardır tartışılan konuların bir kısmı açısından ilerleme kaydedildiğini gösteriyor.
Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Kapsamında Ticaret
Temmuz ayında düzenlenecek olan Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Üst Düzey Politika Forumunda ele alınacak Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) nitelikli eğitim, toplumsal cinsiyet eşitliği, sudaki yaşam, karasal yaşam ve amaçlar için ortaklıklar.
Bu beş SKA'ya ulaşmak için ticaret nasıl katkı sağlayabilir?
Dijital Tüketici, Şirketlerde Ne Tür Değişimlerin Önünü Açıyor?
COVID pandemisi, çok daha geniş kitlelerin internet ile buluşmasına vesile oldu. Dünya genelinde internet kullanıcı sayısının 2022 yılının sonunda küresel nüfusun yüzde 60'ına tekabül eden 4,7 milyara ulaşması bekleniyor. Pandemi döneminde, salgın önlemleriyle evlerinde kalmak zorunda kalan tüketiciler ihtiyaçlarını çevrimiçi olarak karşılamaya yöneldi. Böylece, artan internet entegrasyonu tüketicilerin talep ve beklentilerini de şekillendirmeye başladı.
Reshoring Yerine Çözüm Smart Shoring mi ?
Korumacı eğilimlere karşı gündeme gelen smart shoring (akıllı çeşitlenme), optimum ve sürdürülebilir bir sonuç için yurt içi ile yurt dışındaki operasyonların karışımını içeren hibrit bir iş modeli.
Küresel Ticaret Görünümü
Dünya Ticaret Örgütü küresel mal ticareti büyümesine yönelik beklentilerini 2022 için %3, 2023 için %3,4 olarak revize etti. Gerçek zamanlı trendi ölçen “barometre” de baz değerin hafif altında kalarak dünya mal ticaretinde devam eden yavaş büyümeyi gösteriyor
Reshoring'in Küresel Ticarete Etkileri
Reshoring, hem işletmeler hem de devletler ve uluslararası kurumlar nezdinde arz güvenliği ve ekonomik dayanıklılık açısından inceleniyor. Her bir paydaş için reshoring'in avantaj ve dezavantajları değerlendiriliyor. Tüm ülkelerin bütün üretimlerini yurt içine çekmesi (reshore etmesi) halinde ise küresel ticaretin %27 azalacağı öngörülüyor.
Tedarik Yönetiminde “Smart” Yaklaşımlar
Tedarik zincirlerinin kırılması ve konteyner krizi, tedarik zinciri yönetimini arz güvenliği ve ekonomik dayanıklılık açısından tekrar değerlendirmeyi gerektirdi. Offshoring ve reshoring'i dijital tabanda akıllı şekilde optimize edecek smart shoring, hibrit bir iş modeli. Bu modelde kritik ya da kompleks operasyonlar ülke içinde ya da yakın yerlerde gerçekleştirilirken, nispeten daha basit operasyonlar offshore ediliyor. Her bir lokasyonda iş yüküne uygun teknoloji ve eğitimli personel bulunması gerekiyor.
Avrupa Birliği Ekonomisinin Kırılganlığını Artıran Stratejik Ürünler
AB Ekonomisinin Kırılganlığını Artıran Stratejik Ürünler
Avrupa Birliği'nin ithalata bağımlı olduğu ürünler arasında özellikle stratejik görülen 34 adet ürün var. Bunlar genel olarak enerji yoğun endüstrilerde, sağlık sektöründe, yeşil ve dijital dönüşümü destekleyecek alanlarda.
SKDM'ye Doğru Geri Sayım Başladı
Son dönemdeki jeopolitik gelişmeler ve enerji sorunu ile birlikte yeşil dönüşüm konusu gündemde geri planda kalmış gibi görünse de AB'nin bu alandaki çalışmaları son sürat devam ediyor. Mart ayında üzerinde anlaşma sağlanan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) ülkemizi de yakından ilgilendiriyor. SKDM kapsamında ilk etapta sürece dahil edilecek olan sektörlerden çimento, demir-çelik, alüminyum ve gübre sektörlerinde Türkiye'nin AB'ne önemli miktarda ihracatı bulunuyor.
Ticaret Çevresel Politikaları Destekleyebilir
İklim değişikliğinin giderek daha belirgin hale gelmesi ve bu alandaki farkındalığın artması ile birlikte uluslararası ticaretin sürdürülebilir döngüsel ekonomi modeline uygunluğu konusunda tartışmaların başladığını görüyoruz. Dünyanın rotasını yeşil dönüşüme doğru çevirdiği bir ortamda, ticaretin iklim değişikliği ile mücadeleyi destekleyen bir dönüşüm geçirmesi kaçınılmaz.
İklim Değişikliğinde Ticaretin Rolü
İklim değişikliği ile mücadele kapsamında alınan kararların ve uygulanan politikaların uluslararası ticaret üzerinde önemli etkileri var. Uluslararası ticaret ile iklim değişikliği arasında karmaşık bir ilişki söz konusu. Birçok araştırmada bu ilişki çok basitleştirilmekte veya yanlış değerlendirilmekte.
CHINDIA RISING
Chindia Rising, Prof Jagdish Sheth'in 2005 yılında “Çin ve Hindistan Yükseliyor” adlı kitabından alıntı. Hindistan ve Çin dünyanın en hızlı büyüyen ve dünya ekonomisinin büyümesine en çok katkı veren ülkelerin başında geliyor. Bu iki ülke birbiriyle de rekabet halinde ve her iki ülkenin de kendine göre avantaj ve dezavantajları mevcut. Hindistan, ihracata yönelik yerli üretimi artırmak amacıyla son yıllarda hem ikili hem de bölgesel (Rusya dahil) birçok ortakla STA görüşmeleri yürütüyor. Çin'in ardından hızla yükselen bir Hindistan profiliyle mi karşı karşıyayız ?
Küresel Borcun Alacaklıları
Net borç-alacak dengesi açısından bakıldığında dünyaya en fazla borç veren ülkeler Japonya, Almanya ve Çin; dünyanın en fazla borç alan ülkesi ise ABD. ABD'nin toplam borcu değerlendirildiğinde ise toplam borcun büyük payının ABD hükümeti ve hükümetin bir parçası olan idari kuruluşlar, fonlar, Merkez Bankası, sosyal güvenlik kurumları gibi birimler tarafından sağlandığı görülüyor. Bir başka ifade ile toplam borcun büyük kısmı iç borç. Gelişmiş ülkelere sağlanan borçlar incelendiğinde bu alanda Çin ön plana çıkıyor. Özellikle Kuşak ve Yol Projesi'nin de etkisiyle, Afrika ülkeleri başta olmak üzere dünyada gelişmekte olan birçok ülke Çin'den kredi alıyor. IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlar da özellikle gelişmekte olan ülkelere kredi sağlayan diğer kaynaklar.
Uluslararası Fuarlar
Fuarlar günümüz ticaret dünyasının en önemli pazarlama araçlarından biri konumunda. Firmalar; satış yapmak, sipariş almak, mevcut ve yeni müşterilerle görüşmek, firma imajını güçlendirmek, yeni ürün ve hizmetlerin tanıtımını yapmak gibi bir çok amaçla fuarlarda yer alıyorlar. Firmaların katıldıkları fuarlarda başarılı sonuç alabilmeleri için önceden gerekli hazırlık ve planlamanın yapılması ise oldukça önemli.
Dünya Ticaretinde Değişim Rüzgarları
Rusya'ya uygulanan yaptırımlardan kaynaklı uluslararası ticarette yeni bir çağın başlaması ihtimali doğuyor. Dünyanın enerji maliyetleri yükselirken Çin Rusya'nın hidrokarbonlarını piyasa fiyatlarının altından ithal ederek maliyetlerini azaltabilir; bu vesileyle düşük maliyetli enerjiye erişim Çin'in ihracatta rekabet gücünü artırabilir.
2022 Yılındaki Öne Çıkan İlk 10 Küresel Tüketici Trendi
2022 yılında otel, yeme-içme, ulaşım, eğlence, eğitim, iletişim, giyim, sağlık sektörlerine yönelik tüketici harcamalarında artış olması bekleniyor. Tüketiciler aldıkları kararlarda tutkularını ve amaçlarını daha fazla ön plana çıkarıyor. Nesnelerden ziyade deneyimlere para harcamayı tercih ediyorlar. 2022'de tüketici tercihlerini ve bu tercihlerin oluşturduğu etkileri analiz edebilmek tüm işletmeler için hayati ödem taşıyor.
Hizmet İhracatımızda Son Gelişmeler
Türkiye, başta turizm ve taşımacılık olmak üzere birçok hizmet sektöründe yüksek oranda bir ihracat artışı yakaladı ve dünyadan pozitif olarak ayrıştı. DTÖ'nün en güncel açıklamalarına göre, dünya hizmet ihracatı 2021 yılı Ocak-Eylül döneminde 2020 yılına göre yaklaşık % 8 artışla 3,75 trilyon ABD doları olarak gerçekleşmişti. Türkiye ise 2021 yılında, bir önceki yıla göre %60 artışla 56,7 milyar dolar değerinde hizmet ihracatı gerçekleştirdi.
Avrupa Birliği Küresel Geçit EU Global Gateway
Avrupa Birliği, 1 Aralık 2021'de lansmanını gerçekleştirdiği Küresel Geçit projesiyle otoyol, demiryolu, liman, havaalanı, lojistik ve sınır geçiş noktaları dahil tüm ulaşım bileşenlerine yönelik altyapı yatırımları ile dijital teknoloji, enerji, sağlık, eğitim ve araştırma sektörlerindeki altyapı yatırımlarını sürdürülebilirlik çerçevesinde desteklemeyi amaçlıyor. Proje kapsamında 2021 ve 2027 yılları arasında 300 milyar Euro tutarında yatırım yapılması planlanıyor. Yeşil dönüşüm ve döngüsel ekonomiye geçiş kapsamında iş birliği gerçekleştirilen ülkeler desteklenecek.
Yükselen Asya
Dünya ekonomisi ve siyasetinin ağırlığının doğuya doğru bir meyil gösterdiğini ve Asya ülkelerinin gittikçe artan önemini uzun süredir konuşuyoruz. Dünyanın mevcut ajandasında da Çin - ABD, Çin - Avustralya ilişkileri 2022'de nasıl bir seyir izleyecek, Çin Komünist Partisi'nin 20. Kongresi, Kuşak ve Yol projesinin seyri, Filipinler ve Güney Kore'de yapılacak başkanlık seçimleri, Japonya ve Avustralya'daki parlamento seçimleri, Malezya ve Tayland'da yapılması muhtemel genel seçimler gibi birçok siyasi ve ekonomik gündem var.
Hayatımız Maden 4 Madencilik Çalıştayı
İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) organizasyonu ile düzenlenen Hayatımız Maden Çalıştayı'nın 4'üncüsünde maden sektörünün sorunlarına yönelik çözüm önerileri, enerji ve maliyet artışının madencilik sektörüne etkisi, sürdürülebilir madencilik ve maden sahalarının geri dönüşümü konularına değinildi.
Paylaşım Ekonomisi
Paylaşım ekonomisi, döngüsel ekonomide tüketimin bir parçası. Her ikisi de güçlü bir şekilde sürdürülebilirlik kavramı ile ilgili. Paylaşım ekonomisi, müşterilerin bir ürüne sahip olmayı değil kiralama gibi yollarla diğer kullanıcılarla paylaşmayı seçmesi anlamına geliyor; bu da kaynak tüketimini azaltıyor.
Metaverse
Metaverse ile, e-ticaret internet sitelerinin renkli ve özgün tecrübeler sunan bir dünyaya dönüşmesinin mümkün olacağını, bu yolla da markaların kullanıcıları daha fazla içine çeken ve onlara sürükleyici deneyimler sunan bir atmosferi yakalayabileceğini söyleyebiliriz. Malumunuz içinde yaşadığımız gerçek evrene “universe” diyoruz. Sanal dünyadaki bu gelişmelerin gelecekteki boyutuna göre belki de ilerleyen zamanlarda, kültürümüzdeki başka bir deyimden ilham alarak ve teşbihte hata yapmamaya çalışarak, “Her ne varsa Universe'de, aynısı/fazlası var Metaverse'de” diyeceğimiz zamanlar olabilecek.
Medikal Sektörü Alıcılarla Buluştu
Medikal sektörüne yönelik fuarların dünyada ikinci büyüğü, MENA'da en büyüğü olan Arab Health Fuarının 47'ncisi 24-27 Ocak 2022 tarihlerinde Dubai'de gerçekleştirildi. Bu yıl Türkiye fuara 13'üncü milli katılımını gerçekleştirdi. Milli katılım organizasyonu İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçı Birliği (İKMİB) tarafından yapıldı. Medikal sektöründe 91 ürün ve ürün grubunda Türkiye'nin ihracatı 3.5 milyar dolar düzeyinde.
Avrupa Birliği Küresel Geçit Projesi (EU Global Gateway)
“Avrupa Birliği Küresel Geçit” (EU Global Gateway), dünya çapında dijital teknoloji, enerji, taşımacılık, sağlık, eğitim ve araştırma sektörlerindeki altyapı yatırımlarını sürdürülebilirlik çerçevesinde desteklemeyi amaçlayan 300 milyar dolar bütçeli bir proje. Bu projenin AB'yi daha etkili bir jeopolitik oyuncu haline getireceği ve cazip iş birlikleri yaratarak Çin'in Kuşak ve Yol Projesi'ne alternatif olabileceği değerlendiriliyor. AB'nin bu programının Çin ile rekabette ne kadar etkili olacağının ise özellikle Afrika bölgesindeki yatırımlarda belli olacağı tahmin ediliyor.
CES Fuarı, Endüstri 4.0 ve Toplum 5.0
Tüketici elektroniği alanındaki en büyük fuarlardan biri olan CES, geçtiğimiz hafta ABD'de düzenlendi. Fuarda birçok büyük markanın yanı sıra çok sayıda startup firması da yer aldı. İstanbul Kalkınma Ajansı'nın organizasyonuyla ülkemizden de çok sayıda startup fuara iştirak etti. Fuar adeta Endüstri 4.0 ve Toplum 5.0 kavramlarının muhtevaları açısından hayat bulması için gereken ortamı yansıtan bir laboratuvar niteliğinde. CES ve benzeri fuarlarda görücüye çıkan gündelik hayatımıza yönelik bütün araçlar, teknolojiler bu iki kavramın önümüzdeki dönemde hem iş hayatında hem de toplumsal hayatımızda meydana getireceği değişiklerin bir öncü göstergesi diyebiliriz.
Avrupa Birliği Taksonomisi
AB'nin 2030 iklim ve enerji hedeflerine ve Avrupa Yeşil Mutabakatı hedeflerine ulaşmak için yatırımların sürdürülebilir proje ve faaliyetlere yönlendirilmesi büyük önem arz ediyor. Bir sınıflandırma sistemi olan AB taksonomisi ile hedeflenen, çevresel açıdan sürdürülebilir olarak kabul edilebilecek ekonomik faaliyetlere dair tanımlar sağlamak ve bu vesileyle “greenwashing”in önüne geçmek.
Emtia Fiyatları ve IMF Emtia Fiyat Endeksleri
Pandeminin de etkisiyle 2020 yılında %10 azalış kaydeden emtia fiyat endeksi 2021 Ocak - Kasım döneminde önceki yılın aynı dönemine göre %54 arttı. Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi ve en fazla sanayi üretimi gerçekleştiren ülkesi olan Çin'in kendi iç pazarına ve dış pazarlarına yönelik kararlarının küresel emtia fiyatları üzerindeki etkisi görülüyor.
Birleşik Krallık Avustralya Serbest Ticaret Anlaşması
Birleşik Krallık Brexit'ten beri yoğun bir ticari diplomasi sürecinde. Sıfırdan müzakere ettiği ilk anlaşma olan “Birleşik Krallık-Avustralya Serbest Ticaret Anlaşması” geçtiğimiz günlerde imzalandı. Anlaşmanın Birleşik Krallık ile Avustralya arasındaki ticareti %53 oranında artırması, iklim değişikliğiyle mücadelede iş birliğini teşvik etmesi, her iki tarafın sağladığı birçok imtiyazın yanı sıra Birleşik Krallık'ın Trans-Pasifik Ortaklığı içerisinde yer alan 11 ülkeyle daha yakın ilişkiler kurmasını da desteklemesi bekleniyor.
Ticaret Anlaşmalarında İklim Değişikliğine Yönelik Hükümler Artıyor
1990 - 2020 arasında bölgesel ticaret anlaşmalarının sayısı yaklaşık 50'den 350 seviyelerine kadar yükseldi. Dünya Ticaret Örgütü'ne bildirilen ve şu an yürürlükte olan toplam 349 anlaşmayı inceleyen çalışma gösteriyor ki bölgesel ticaret anlaşmalarına çevresel hükümlerin eklenmesi yeni bir olgu değil.
Küresel Mal ve Hizmet Ticaretinin Gidişatı
Küresel mal ve hizmet ticareti, alt gruplarına ve bölgelere göre farklı görünümler sergiliyor. Dünya Ticaret Örgütü'nün “barometresi” öncü bir gösterge. Güncel gelişmeler ışığında küresel ticaretin gidişatı hakkında geleneksel ticaret hacmi istatistiklerinden farklı olarak gerçek zamanlı bilgi sağlıyor.