Döngüsel Ekonomi ve Uluslararası Ticaret (2)
Döngüsel Ekonomi ve Uluslararası Ticaret (2) / Dünya Gazetesi 08.11.2021
Döngüsel ekonomi ve uluslararası ticaret konusuna kaldığımız yerden devam ediyoruz. Döngüselliğin en önemli unsurlarından birisi kaynak verimliliği ve sürdürülebilir malzeme yönetimi. Ticaret politikaları döngüselliğe geçiş için potansiyel fırsatlar sunabilir. Örneğin DTÖ bünyesinde yer alan Ticarette Teknik Engeller Anlaşması çerçevesinde malzeme içeriği ve kalitesiyle ilgili düzenlemelerin harmonize edilmesi döngüselliğe geçişe katkı verebilir. Aynı şekilde bölgesel ticaret anlaşmalarında yer alacak ikili ve/veya çoklu döngüsel ekonomiye geçiş taahhütleri de sürece katkı verecek diğer bir unsur.
Döngüsel ekonomi politikaları ve ticaret politikalarını birbirini destekleyici hale getirmek hem ulusal hem de uluslararası inisiyatif almayı gerekli kılıyor. Alınabilecek ulusal aksiyonların başında döngüsel ekonomi politikalarının ayırımcılık gözetilmeksizin DTÖ kuralları ile uyumlu bir şekilde dizayn edilmesi ve uygulanması geliyor. Uzatılmış Üretici Sorumluluğu (ERP-EXtended Producer Responsibility) ile özellikle artık ürün ihracatının kontrolü ve takibinin yapılması bir ikinci husus. Buna ilaveten, döngüsel ekonomi ile alakalı yani standartlar ortaya çıkıyor. Bunları, malzeme içeriği, geri dönüştürülebilirlik, onarılabilirlik, sürdürülebilir üretim, malzeme ve ürün kalitesi olarak sıralayabiliriz. Bu standartların da DTÖ kuralları ile uyumlu olarak belirlenmesi ve koyulması ve şeffaf olması gerekiyor. Ayrıca, atık ve hurda, ikinci el ürün, yenilenebilir ve yeniden üretilebilir ürün tariflerinin de yeniden yapılması gerek.
Konunun uluslararası iş birliği tarafında ise, yasadışı ve online atık satışlarına mani olmak için küresel bilgi alışverişi yapılması önemli bir husus. Öte yandan, döngüsel ekonomiyle alakalı standartların harmonize edilmesi ve yeni uluslararası standartların oluşturulması çok önemli. Son olarak da Harmonize sistem (HS) çerçevesinde atık ve hurda, ikinci el ürün, yenilenebilir ve yeniden üretilebilir ürün kodları da belirlenmek durumunda.
Tedarik zincirlerinin yaşam sonu değer zincirlerinde (end of life value chains) nasıl geriye dönük çalıştırılabileceği, şeffaf ve izlenebilir tedarik zinciri oluşumu konuları da ticareti kolaylaştırıcı unsurlar çerçevesinde planlanması gerekli hususlar. Döngüsel iş modellerinin hizmet ticaretinin sektörleri tarafından desteklenmesi konusu da üzerinde durulması ve araştırılması gereken başka bir konu.