İMMİB - Ormansızlaşmanın Önlenmesi Tüzüğü

Sayın Üyemiz,

Türkiye İhracatçılar Meclisinden alınan Ticaret Bakanlığı Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğünün bir yazısına atıfla, ormansızlaşmaya ve orman alanlarının erozyona uğramasından en çok sorumlu olan sektörlerde AB pazarına giriş koşullarını belirleyen 2023/1115 Sayılı Ormansızlaşmanın Önlenmesi Tüzüğünün 9 Haziran 2023 tarihli AB Resmî Gazetesinde yayımlanarak yürürlüğe girdiği ifade edilmektedir.

Anılan yazıda devamla, belirtilen tüzük ile 30 Aralık 2024 tarihi itibariyle, soya, sığır eti, palm yağı, ahşap/ağaç ürünleri, kakao, kauçuk, kahve ve bunlardan elde edilen belirli ürünleri üretimde girdi olarak kullanan çikolata, mobilya, lastik gibi ürünlerin AB pazarına girişinde ormansızlaşmaya yol açmadığına ve yasal mevzuata uygun üretildiğine yönelik özen yükümlülüğü beyanının zorunlu hale getirildiği bildirilmektedir.

Bununla birlikte, tüzüğün uygulama tarihinin ertelenmesine yönelik gerek AB üye ülkeleri gerekse üçüncü ülkelerden gelen talepler sonucunda 2 Ekim 2024 tarihinde, Avrupa Komisyonu tarafından tüzüğün uygulanması için 12 aylık ilave süre tanıyan bir teklifin AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosuna (AP) sunulduğunun açıklandığı belirtilmektedir. Anılan teklifin kabul edilmesi halinde, büyük şirketlerin 30 Aralık 2025 ve KOBİ'lerin 30 Haziran 2026 itibariyle mevzuat kapsamındaki yükümlülüklere tabi olmasının ve tüzüğün uygulamasının ertelenmesi teklifinin yıl sonuna kadar Konsey ve AP tarafından onaylanmasının öngörüldüğü dile getirilmektedir.

Ayrıca, Avrupa Komisyonu tarafından yayınlanan, mevzuata ilişkin güncel Sıkça Sorulan Sorular Belgesi EK-1'de ve uygulamaya ilişkin kılavuz belgesi EK-2'de sunulmaktadır. Bir örneği EK-3'de sunulan Komisyon açıklamasında;

Yayımlanan rehber belgelerde Bilgi Sistemi'nin işlevleri hakkında ayrıntılar, cezalarla ilgili güncellemeler ve “ormanların bozulması”, yasa kapsamında yer alan 'işletmeci' ve pazara sunma' gibi kritik tanımlarla ilgili açıklamalara ve izlenebilirlik yükümlülükleriyle ilgili açıklamalara yer verildiği,
Ülkelerin yüksek, standart ve düşük olarak derecelendirme uygulamasının yöntemlerinin açıklandığı, çoğu ülkenin düşük riskli kategorisine girdiği,
Komisyon'un 30 Temmuz 2025'e kadar derecelendirme sisteminin tamamlanması amacıyla görüşmelerini yoğunlaştıracağı,
Tüzük kapsamında uluslararası iş birliğine dair stratejik bir çerçeve hazırlandığı, bu bağlamda, küçük çiftçilere destek sağlanması, diyalog ve finansman mekanizması gibi çeşitli uygulama araçları belirlendiği,
İşletmelerin gerekli özen yükümlülüğü beyanlarını kaydedecekleri Bilgi Sisteminin, Kasım ayı başından itibaren kayıtları kabul edeceği ve Aralık ayında tam olarak faaliyete geçeceği

ifade edilmektedir.

Öte yandan, mevzuat kapsamında yer alan ürünler ihracat hacmimiz itibarıyla değerlendirildiğinde, özellikle ağaç ve ahşap ürünleri, mobilya, lastik ve otomotiv yedek parça sanayi açısından sonuçlar doğurması beklenmekte olup ihracatçılarımızın yükümlülüklerine ilişkin farkındalığının yeterince oluşmasının önemli olduğu ifade edilmektedir.

Bu itibarla, EK-4'de yer alan mevzuata ilişkin detaylı bilgi notunun yanında EK-5'de yer alan Avrupa Komisyonu tarafından yayımlanan ormansızlaşmanın önlenmesi bilgi notunun tüm ilgili firma yetkililerine duyurulmasının önem arz ettiği vurgulanmaktadır.

Bilgilerinizi rica ederiz.

Ek: