İhracatta 2025 Yılı Eylem Planı Açıklandı

İhracatta 2025 Yılı Eylem Planı Açıklandı/Nasıl Bir Ekonomi-20.01.2025

İhracatımız üretim, istihdam ve döviz getirisi açısından ülke ekonomimize büyük katkı sağlıyor. 2024 yılında gerçekleştirilen toplam 375 milyar dolarlık mal ve hizmet ihracatı yeni bir ihracat rekoru olarak kayıtlara geçerken, dış ticaret açığımız aynı dönemde 82,2 milyar dolara geriledi. 2025 yılı hedefi ise 390 milyar dolar. 

Bu hedef kapsamında, Ticaret Bakanımız Prof. Dr. Ömer Bolat tarafından geçtiğimiz hafta içinde İhracatta 2025 Yılı Eylem Planı açıklandı. İhracatımızı geliştirmeye yönelik çok yönlü atılacak adımları kapsayan bu 77 maddelik eylem planında oldukça kritik hedefler yer alıyor. Projelerden, ticaret diplomasisinin güçlendirilmesine, gümrük süreçlerinin kolaylaştırılmasından ihracat finansmanının uygun hale getirilmesine kadar birçok konuyu içeren eylem planında ihracatçılarımız için önemli destekler sunuluyor.

DFİF bütçesi 33 milyar TL

Ana başlıklar halinde incelersek, İhracatta 2025 Yılı Eylem Planı'ndaki en önemli bölümlerin başında ihracatçılara sağlanan devlet destekleri geliyor. Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) destekleri, ihracatçılarımız açısından oldukça kritik. 2024 yılında 17,6 milyar TL'ye ulaşan DFİF desteklerinden toplamda 23 bin 215 ticari mal ihracatçısı faydalandı. Hizmet ihracatında da DFİF desteklerinin 7,1 milyar TL'ye ulaştığını, toplam 2 bin 240 hizmet ihracatçısının bu desteklerden faydalandığını görüyoruz. 2025 yılında ise mal ve hizmet ihracatçıları için ayrılan toplam Bakanlık DFİF destek bütçesi 33 milyar TL. Tahmini olarak 28 bin ihracatçı firmanın bu desteklerden faydalanması bekleniyor. Diğer yandan 61 yeni şirketin marka ve Turquality destekleri kapsamına alınması ile birlikte toplam 355 şirketin 380 markasının desteklemesi planlanıyor.

Türk Ticaret Bankası ile yeni bir prefinansman modeli gündemde

Eylem planındaki diğer önemli bir başlık ise ihracatın finansmanı. İhracatçılarımızın en büyük sıkıntısı olan finansmana erişim noktasında önemli bir hazırlık bulunuyor. Eximbank'ın 2025 yılı ihracat kredi ve sigorta finansman desteği hedefi 50 milyar dolar. Uzak Ülkeler ve İslam İş Birliği Teşkilatı Üyelerine ihracat yapan firmalar öncelikli olarak bu destekten yararlanacak. Yeni yıla girerken yüzde 35'ten yüzde 29,9'a düşürülen ihracat reeskont kredi finans maliyetinde önümüzdeki ay tekrar indirim yapılmasına yönelik TCMB, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı ortak bir çalışma yürütüyor. 2024 yılında tekrar faaliyetlerine başlayan Türk Ticaret Bankası'nın ihracatçılara 150 milyar TL kredi limitiyle 60 milyar TL kredi desteği sağlaması önceliklendiriliyor. Ayrıca Türk Ticaret Bankası ile yeni bir prefinansman modelinin hayat geçirilmesi gündemde. İhracatı Geliştirme A.Ş. (İGE) ise açıklayacağı yeni kefalet destek paketleri ile 2025 yılında 70 milyar TL'lik bir kapasite artışı sağlayarak 2025 yıl sonunda kümülatif olarak 160 milyar TL'lik krediye kefalet desteği sunmuş olacak.

Uluslararası pazarlara erişim için kritik öneme sahip olan fuar, ticaret heyeti ve alım heyeti programlarının ise artarak devam etmesi öngörülüyor. 2025 yılında desteklenecek toplam ticaret heyeti sayısı 269, alım heyeti sayısı ise 85 olarak belirlendi. Desteklenecek yurt dışı fuar sayısı ise 330 olurken, 50 UR-GE projesinin de hayata geçirilmesi planlanıyor. Küresel Tedarik Zinciri (KTZ) programı çerçevesinde 40 yeni KTZ projesinin başlatılması hedefleniyor. Eylem planı kapsamında yurt içi fuarların destek kapsamına alınma şartları hafifletiliyor. Prestijli fuar imkânı statüsü uluslararası nitelikli yurt içi fuarlara da sağlanacak. Bu sayede yurt içi fuarlarda desteğe esas tutar uygulaması yüzde 50'den yüzde 70'e yükseltilmiş olacak. Özel nitelikli alım heyetleri dahil olmak üzere, küresel büyük perakende zincirlerinin ülkemize gelerek ihracatçılarımız ile görüşme gerçekleştirdikleri programların artırılması planlanıyor.

Gümrüklerde alınacak ve ihracatı kolaylaştıracak tedbirler de eylem planında yer alıyor. Gümrüklerin modernize edilmesi, iyileştirilmesi noktasındaki çalışmalar devam ediyor. E-faturadan basitleştirilmiş gümrük beyannamesi (BGB) verilebilmesi projesi, e-irsaliyeye istinaden ihracat BGB verilebilmesi, ihracat beyannamesi eklerinin dijitalleştirilmesi yapılacaklar arasında yer alıyor. İhracatta BGB'de 12'li GTİP yerine 6'lı GTİP kullanılması, konsinye ihracat kapsamında sınır ötesi e-ticarette eşyanın gümrük işlemlerinin kolaylaştırılması, ülke gümrük uygulamaları bilgi portalı oluşturulması da dikkat çeken yenilikler. Mikro ihracat gönderilerinin konsolidasyonu ve yurtiçi aktarma merkezlerinin oluşturulmasına yönelik çalışmalar devam ediyor. 

2024 yılı itibarıyla Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS) sahibi firma sayısı 754'e ulaştı.  Ayrıca, Gümrüklerde İhracat Taşımalarını Kolaylaştıran İzinli Gönderici Uygulamasına sahip taşımacı firma sayısı da 69'a yükselmiş durumda. İhracatta Yerinde Gümrükleme yetkisine sahip firma sayısı ise 70. Öte yandan gümrüklerde dijitalleşme çalışmaları da hızla devam ediyor. Türkiye'deki tüm hava yolu gümrük işlemlerinin dijitalleştirilmesine yönelik çalışma sürüyor. 

E-ticaret odak noktalardan biri olacak

Ticaret diplomasisi ve çok taraflı bölgesel ikili ilişkiler de önem verilen konulardan biri. Mevcut durumda Türkiye'nin 23 ülke ile serbest ticaret anlaşması (STA) bulunuyor. 13 ülke/ülke grubu ile STA müzakereleri devam ediyor. Ayrıca, AB'nin Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması'na uyum kapsamında ihracatçılarımızın desteklenmesi de eylem planında yer alıyor. Buradaki amaç, sürdürülebilir odaklı, yeşil ekonomiye uyumlu, uluslararası rekabet gücü yüksek ihracatçılarımızın sayısını artırmak. Ticaret Bakanlığı'nın Responsible Programı ile yeşil dönüşüm yol haritası oluşturulan ihracatçılarımızın, Eximbank'ın Yeşil Dönüşüm Yatırım Kredisi imkanlarından daha etkin olarak yararlanmaları için, söz konusu kredilere faiz/kâr payı desteği verilecek. Önümüzdeki dönemde e-ticaret de Ticaret Bakanlığı'nın odak noktalarından biri olacak. 2024 yılında e-ihracatın toplam ihracat içindeki payı yüzde 2,7 olarak gerçekleşti. 2030 yılına kadar bu oranın yüzde 10 seviyesine çıkması hedefleniyor. Tüm bu planlamalar ile birlikte İhracat Yönetmeliği ve İhracat Rejimi Kararı da güncellenecek.

2025 yılı ihracat hedefini nitelik ve çeşitlilik de belirleyecek

Küresel rekabet koşullarındaki dalgalanmalar, finansman erişimindeki darboğazlar, jeopolitik gerilimler ve iklim değişikliğinin etkisinde uluslararası ticaret her zamankinden daha zorlu bir süreçten geçiyor. 2025 yılı hedeflerine ulaşma yolunda ihracatımızın miktarının yanı sıra niteliği ve çeşitliliği de belirleyici olacak. Bu kapsamda İhracatta 2025 Eylem Planı ülkemizin uluslararası ticaret stratejisini destekleyecek kapsamlı hedefler içeriyor. Özellikle, DFİF desteklerinden dijitalleşme adımlarına, ticaret diplomasisinden yeşil ekonomiye kadar uzanan bu geniş kapsam, ülkemizin küresel tedarik zinciri içinde daha güçlü bir yapıya sahip olma hedefini açık bir şekilde ortaya koyuyor.