Birleşik Krallık Yeni Zelanda Serbest Ticaret Anlaşması
Birleşik Krallık Yeni Zelanda Serbest Ticaret Anlaşması/ 07.03.2022- Dünya Gazetesi
Bildiğiniz gibi Yeni Zelanda Commonwealth'in yani İngiliz Milletler Topluluğu'nun bir üyesi. Commonwealth halihazırda irili ufaklı 54 ülkeden oluşuyor. Bu ülkelerin toplam nüfusu 2.5 milyar. 2020 rakamlarıyla 13 trilyon dolarlık bir GSMH'yi temsil ediyorlar. Birleşik Krallık ve Yeni Zelanda bu manada derin kültürel ve ticari bağlarla birlikte güçlü iş birliğine sahip iki ülke. Birleşik Krallık Uluslararası Ticaret Sekreteri'nin Yeni Zelanda'lı mevkidaşı ile 28 Şubat 2022'de Londra'da Birleşik Krallık-Yeni Zelanda serbest ticaret anlaşmasını imzalaması, bu bağı daha da güçlendirecek nitelikte önemli bir gelişme. Anlaşma Birleşik Krallık ve Yeni Zelanda'nın kendi iç süreçlerini tamamlamasını müteakip yürürlüğe girecek. Anlaşmanın 2020 yılında 2.3 milyar sterlin olan Birleşik Krallık-Yeni Zelanda ticaret hacmini %60 artması bekleniyor. Bu artışın Birleşik Krallık'ın pandemiden daha iyi toparlanmasına yardım edeceği, Birleşik Krallık'ın dünyanın önde gelen teknoloji ve hizmet şirketleri için bürokrasiyi azaltacağı, buna ilave olarak ekonomiye 800 milyon sterlin katkıda bulunacağı öngörülüyor. Anlaşma Paris Anlaşması'na ve net sıfıra olan taahhütleri teyit eden şimdiye kadarki en çevreci anlaşmalardan biri olarak değerlendiriliyor ve Yeni Zelanda'nın Avustralya'dan sonra bir ülkeyle imzaladığı en geniş kapsamlı serbest ticaret anlaşması. Bu anlaşma ile Yeni Zelanda'ya mal ihraç eden ve 2020 yılı rakamlarına göre toplam 233.000 kişiyi istihdam eden 5.900 Birleşik Krallık KOBİ'si için bürokrasinin kaldırılacağı ifade ediliyor. Basit ve modern gümrük prosedürlerinin işletmeler için zamandan ve paradan tasarruf sağlaması öngörülüyor. 2020'de 6.700'den fazla işletmenin Yeni Zelanda'ya mal ihraç ettiği belirtiliyor. Bu mevcut ihracatçıların, tarife serbestleştirmesinin sunduğu yeni ticaret fırsatlarından ve tarife dışı önlemlerdeki indirimlerden yararlanmaları bekleniyor.
Karayolu taşıtları, 2020'de Yeni Zelanda'ya ihraç edilen Birleşik Krallık menşeli malların %26,6'sını temsil ediyor ve en büyük ihracat kalemi. Ülke genelindeki araç üreticileri, tüm tarifelerin kaldırılmasından, esnek menşe kurallarından ve şeffaf ve etkin gümrük prosedürlerinden yararlanabilecek. Bu anlaşmanın West Midlands, İngiltere'nin Kuzey Doğu ve Güney Doğusu dahil olmak üzere Birleşik Krallık otomotiv endüstrisine ev sahipliği yapan bölgelere fayda sağlayarak sektörün brüt katma değerini yaklaşık 45 milyon sterlin artırabileceği belirtiliyor. Otomobiller hali hazırda tarifesiz olarak ihraç ediliyordu ancak otomobil parçaları; motorlar; otobüs, kamyon ve karavanlar dahil olmak üzere bazı araçlar şu an %5 ile %10 arasında tarifelerle karşı karşıya kalabiliyor. Aşağıdaki tabloda uygulanan tarifelerin oranı görülebilir.
|
Eşya |
Mevcut Yeni Zelanda tarifesi |
Anlaşma sonrası tarife
|
|
Otomobil parçaları |
%10'a kadar |
%0 |
|
Karavanlar |
%5 |
%0 |
|
Otobüsler |
%5 |
%0 |
|
Motorlu karavanlar |
%10 |
%0 |
|
Kamyonlar |
%5'e kadar |
%0 |
Esnek menşe kuralları, İngiliz firmalarına 2030 yılına kadar yaklaşık %30 oranında büyümesi beklenen Yeni Zelanda ithalat pazarında uluslararası rakiplerine karşı avantaj sağlayabilecek. Anlaşma yatırımcıları koruyarak her iki ülkede karşılıklı yatırımı teşvik edecek. Anlaşmanın, Paris anlaşması taahhütlerini ve sıfır karbon salımına ulaşma çabalarını güçlendirmesinin yanı sıra düşük karbonlu mal, hizmetler ve teknolojide ticareti ve yatırımı teşvik edeceği ayrıca, ileri teknoloji ve hizmet şirketleri için bürokrasiyi azaltacağı ve Yeni Zelanda pazarına girmeyi kolaylaştıracağı belirtiliyor. Yazılım sektöründeki elektronik aktarımlarda gümrük vergileri yasaklanıyor. İngiltere ve Yeni Zelanda arasında daha kolay e-ticaret ve modern işletmeler için gerekli olan güvenilir verilerin serbest akışı garanti ediliyor. 2019 yılında İngiltere'nin Yeni Zelanda'ya yaptığı 651 milyon sterlinlik hizmet ihracatının %40'ının dijital olarak teslim edildiği belirtiliyor. Muhasebe ve hukuk hizmetlerinden finansal hizmetler ve mühendisliğe kadar İngiliz hizmet tedarikçilerinin Yeni Zelanda'da eşit koşullarda rekabet edebilmesi garanti ediliyor. İngiliz hizmet tedarikçilerinin (avukat ve denetçiler de dahil olmak üzere) anlaşmadaki yeni taahhütlerle birlikte Yeni Zelanda'da daha özgürce çalışabileceği belirtiliyor.
Birleşik Krallık anlaşmayı büyük bir Trans-Pasifik bloğu olan Trans-Pasifik Ortaklığı için Kapsamlı ve Aşamalı Anlaşması'na (CPTPP) katılımına yönelik bir başka adım olarak niteliyor. Avustralya ile imzalanmış olan serbest ticaret anlaşması da bu kapsamda değerlendirilmişti. Biliyorsunuz, Trans Pasifik bloğu 2020 yılındaki 8.4 trilyonluk GSYİH'sı ile dünyanın en büyük bloklarından birisi. Birleşik Krallık imzaladığı 72 inci serbest ticaret anlaşması ile dünya ticaretindeki rolünü güçlendirmek ve payını artırmak için gerekli ortamı oluşturmaya devam ediyor.