Stratejik Bir İhracat Sektörü Olarak Mücevher /Dünya Gazetesi 02.08.2021

Küresel çapta pandemiden en çok etkilenen sektörlerden biri olan mücevherin 2020 yılında dünya ihracat hacmi %40 azalmıştı. Gelirlerin düşmesi, belirsizlik, genel olarak lüks tüketimin azalması, yükselen altın fiyatları, pandemi önlemlerinin altından mücevherin toplumsal tüketiminin gerçekleşebileceği toplumsal bir araya geliş vesilelerini kısıtlaması mücevhere talebi geriletmişti. Mücevheri altından mamul mücevher, gümüşten mamul mücevher, pırlantalı mücevher ve bijuteri şeklinde gruplandırarak inceliyoruz. Tüketimi en büyük olan grup, altından mücevher grubu. Özellikle Çin ve Hindistan gibi altından mücevher talebinin yarısından fazlasını gerçekleştiren ekonomilerde keskin şekilde düşen talebin etkisiyle küresel altından mücevher talebi 2020 yılında %34'e azalmıştı.

COVID-19 aşılarının bulunması ve belirsizliğin nispeten azalmasıyla tüketici güveninin iyileşmesi 2021'in ilk yarısında altından mücevher talebinde ciddi oranlarda toparlanma sağladı. Dünya Altın Konseyi'nin geçen hafta yayımladığı rapora göre küresel altından mücevher talebi 2021'in ilk yarısında, her ne kadar pandemi öncesi seviyesinin %18 gerisinde olsa da 2020'ye göre %57 artış gösterdi ve 874 tona yükseldi. Pandemiden ağır etkilenen Hindistan'ın 2021'de altından mücevher talebi pandemi öncesinin neredeyse yarısı; bu da ilk yarıda dünya genelinde pandemi öncesi seviyenin yakalanamamasında etkili.

Ülkemizde lüks tasarruf aracı olarak görülen altından mücevher talebi 2020'de pandeminin etkilerinden ötürü miktar bazında %29 düşmüştü. Bu oran gerek küresel talepteki düşüş oranından (%34) gerekse de Çin (%36), Hindistan (%42) gibi altından mücevherin Türkiye'dekine benzer şekilde lüks tasarruf aracı olarak tüketildiği ülkelerdeki düşüş oranından daha az. Pandemi önlemleri çerçevesinde geleneksel anlamda tüketimi teşvik edilen düğün gibi toplumsal etkinliklerin gerçekleşememesine ve altın gramının TL bazında %58 artmasına rağmen ülkemizin altından mücevher talebindeki düşüş 2020'de %29 seviyesinde kaldı. Bunun pandemiyle tüketicide artan tasarruf eğilimiyle ilgili olduğunu ve altından mücevherin lüks tasarruf aracı olduğunun teyidi olduğunu düşünüyorum.

Mücevher İhracatçıları Birliği Başkanı Sayın Mustafa Kamar'ın belirttiği gibi mücevher stratejik bir sektör. Ülkemiz gerek mücevher üretimi konusunda köklü tarihi gerekse de modern üretim kapasitesiyle dünyada mücevher denince akla gelen öncelikli ülkelerden. Türkiye Çin, Hindistan ve İtalya ile birlikte üretimden ihracat yapan ilk dört ülke arasında. Ülkemizde LBMA tarafından akredite edilmiş iki altın rafinerisi de bulunmakta. Pandemiden hızla toparlanmakta olan mücevher ihracatımız 2021'in ilk yarısında 2019 yılının yaklaşık %50 fazlası olan 2,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Ülkemizin 2020 yılı dünya mücevher ihracatındaki payı %5. Bu oranın ülkemizin dünya mal ticaretinden aldığı pay olan yaklaşık %1 seviyesinden oldukça yüksek olması, ülkemizin küresel ticarette payını yükseltmek adına mücevher sektörünün stratejik pozisyonunu işaret ediyor.

Belirsizliğin son 30 yılın en yüksek noktasına ulaştığı pandemi döneminde güvenli liman olan altına rağbet arttı. 2020 yılında külçe, altın para ve altın borsa yatırım fonları dâhil altına yatırım dünya genelinde %39 yükselişle 1.773 tona artmıştı. Yatırımların yaklaşık yarısını oluşturan altın borsa yatırım fonlarının %114 ile artışı bunda etkili olmuştu. 2021'in ilk yarısında ise altın borsa yatırım fonları büyük oranda azaldı ve dünya merkez bankalarının altın alımları %63 artışla 333 tona yükseldi. Merkez Bankaları alımlarının çeşitlendirme ve risk yönetimi çerçevesinde devam edeceği öngörülüyor. Emtia olarak altının mevcut küresel görünümdeki stratejik konumlanması ve altının hammadde olduğu mücevherin sektör olarak ülkemizin ihracatındaki katma değeri düşünüldüğünde, oluşabilecek fırsatların iyi değerlendirilmesi ve sektörün 2023 için 12 milyar dolar hedefine ulaşması için gereken desteğin sağlanması gerekiyor.

Mücevher sektörü dünya mücevher ticaretinde payını da %10'a yükseltme vizyonuyla faaliyetlerini ilerletiyor. İhracatımızın sürekli artmakta olduğu ABD'de 27-30 Ağustos tarihlerinde sektörün küresel çapta en büyük fuarlarından olan JCK Las Vegas Show gerçekleşecek. Mücevher İhracatçıları Birliği'nin milli katılım düzenlediği fuarda toplam yaklaşık 70 Türk firması ürünlerini fiziki ortamda yabancı alıcılara sergileyebilecek. Firmalarımıza bol kazanç, ülkemiz için de verimli bir katılım olmasını dilerim.