Küresel Emtia Fiyatları-Temmuz 2022
KÜRESEL EMTİA FİYATLARI TEMMUZ 2022
Dünya Bankası küresel emtia fiyatları verileri incelendiğinde, 2022 yılı Temmuz ayı ana emtia fiyatlarında yaşanan belirgin düşüşler dikkat çekmektedir. Bu dönemde enerji fiyatları endeksi bir önceki aya göre %1,2 azalmıştır. Bir önceki yılın aynı dönemine göre ise enerji fiyatları yüksek seyretmeye devam etmektedir. 2021 yılı Temmuz ayına göre 2022 yılı Temmuz ayında enerji fiyatları endeksi %72,6 artmıştır. Metal emtia fiyatları 2022 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %13,4 azalırken bir önceki yılın aynı ayına göre endeksteki azalış oranı %19,5 olmuştur. Tarım emtia fiyatları endeksi Temmuz ayında bir önceki aya göre %7,4 azalırken bir önceki yılın Temmuz ayındaki değerinin %10,1 üzerinde seyretmektedir. Gıda fiyatları aylık bazda %8,5 düşerken yıllık bazda yükseliş oranı %13,3 olarak gerçekleşmiştir. Değerli metaller emtia fiyat endeksleri ise aylık bazda %6,6 yıllık bazda %8,1 azalmıştır.
Temel emtia fiyatları incelendiğinde, 2022 yılı Temmuz ayında petrol aylık bazda %10,0 azalırken yıllık bazdaki artış oranı %43,4 olarak gerçekleşmiştir. Doğal gaz fiyatı bu dönemde bir önceki aya göre %5,3 azalırken bir önceki yılın Temmuz ayına göre artış oranı %90,9 olmuştur. Metal emtia fiyatları incelendiğinde ise, alüminyum fiyatlarında aylık %6,0 yıllık ise %3,6'lık azalış görülmüştür. Bakır fiyatları aylık bazda %16,4 yıllık bazda ise %20,2 oranında azalırken, demir cevheri fiyatları aylık bazda %16,9 yıllık bazda ise %49,3 düşmüştür. Değerli metal emtia fiyatları incelendiğinde, altın fiyatlarının 2022 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %5,7 oranında azaldığı yıllık bazda azalış oranının %4,1'e ulaştığı görülmektedir. Gümüş fiyatlarında ise aylık bazda %11,6 yıllık bazda %25,6 düşüş gerçekleşmiştir.
Ana Grup Emtia Fiyat Endeksleri Değişimi
Ana grup emtia endekslerinin Temmuz 2022 dönemi itibariyle değişimleri aşağıda sunulmaktadır. “Yıllık” değişimler Temmuz 2022 ayındaki endekslerin bir önceki yılın aynı ayına göre ortalama değişimini, “Aylık” değişimler ise Temmuz 2022 ayındaki endekslerin bir önceki aya göre ortalama değişimini ifade etmektedir.
Enerji Fiyatları Endeksi
Aylık: -%1,2 Yıllık: %72,6
Enerji fiyatları endeksi Temmuz ayında Haziran ayına göre %1,2 oranında azalmıştır. 2021 yılının Temmuz ayı ile karşılaştırıldığında ise fiyat endeksinin %72.6 artmış olduğu görülmektedir. Küresel çapta etkili olabilecek bir ekonomik resesyon ile birlikte talepte yaşanabilecek bir daralma beklentisi enerji emtiaları fiyatları üzerinde etkilerini göstermeye başlamıştır. Çin'den gelen ve beklentilerin altında kalan ekonomik veriler de enerji fiyatlarındaki düşüşte etkili olmaktadır.
Metal Fiyatları Endeksi
Aylık: -%13,4 Yıllık: -%19,5
Metal fiyat endeksi Temmuz ayında bir önceki aya göre %13,4 düşmüştür. Yıllık bazda incelendiğinde ise 2022 yılının Temmuz ayında 2021 yılı Temmuz dönemine göre fiyat endeksi %19,5 azalmıştır. Dünyanın önde gelen ekonomilerinde önümüzdeki dönemde gerçekleşebilecek olası bir ekonomik daralma ve talepte yaşanabilecek azalış beklentisi metal fiyatlarında görülen düşüşün ana sebepleri arasında yer almaktadır.
Değerli Metal Fiyatları Endeksi
Aylık: -%6,6 Yıllık: -%8,1
Değerli metaller fiyat endeksi 2022 yılı Temmuz ayında aylık olarak %6,6 azalmıştır. 2021 yılının Temmuz ayına göre ise 2022 yılı Temmuz ayında endeksin azalış oranı %8,1 olarak gerçekleşmiştir. Değerli metal fiyatları üzerinde enflasyon verileri ve ABD Merkez Bankası başta olmak üzere çeşitli ülkeler tarafından uygulanan sıkı para politikaları etkili olmaktadır. Sıkı para politikasının tercih edilmesi ABD Doları'nın güçlendirirken değerli metallerin fiyatlarında düşüşe sebep olmaktadır.
Tarımsal Emtia Fiyatları Endeksi
Aylık: -%7,4 Yıllık: %10,1
Tarımsal fiyat endeksi Temmuz'da Haziran ayına göre %7,4 azalmıştır. Yıllık bazda ise 2022 yılı Temmuz ayında artış oranı %10,1 olarak gerçekleşmiştir. Rusya-Ukrayna arasındaki savaş, tedarik zincirlerindeki bozulmalar ve pandeminin etkisi ile birlikte son 2 yılda ciddi artış yaşanan gıda fiyatlarında Temmuz ayında bir gevşeme gerçekleşmiştir. Türkiye'nin yoğun çabaları sonucunda Ukrayna limanlarından tahıl ihracatını mümkün kılan anlaşmanın imzalanması küresel tahıl fiyatlarındaki düşüşte etkili olmuştur. Temmuz ayında gıda üretiminin önemli girdi kalemlerinden enerji ve gübre fiyatlarında yaşanan gevşemeler de fiyatların azalmasında etkili diğer unsurlardır.
Gıda Fiyatları Endeksi
Aylık: -%8,5 Yıllık: %13,3
Gıda fiyat endeksi 2022 yılı Temmuz ayında Haziran ayına göre %8,5 azalmıştır. Yıllık bazda ise fiyat endeksi %13,3 artış göstermiştir. Tarımsal emtia fiyatları ile benzer şekilde, Ukrayna'nın tahıl ihracatına yönelik imzalanan Tahıl Koridoru anlaşması küresel tahıl fiyatlarında Temmuz ayında yaşanan azalışta etkili olmuştur. Anlaşma kapsamında 20 milyon tonu aşkın tahılın Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına ulaşması beklenmektedir. Enerji ve gübre fiyatlarında yaşanan düşüşler de gıda fiyatlarında azalışa neden olmaktadır.
Temel Emtia Fiyatları Değişimi
Temel emtia fiyatlarının Temmuz 2022 dönemi itibariyle değişimleri aşağıda sunulmaktadır. “Yıllık” değişimler Temmuz 2022 ayındaki fiyatların bir önceki yılın aynı ayına göre ortalama değişimini, “Aylık” değişimler ise Temmuz 2022 ayındaki fiyatların bir önceki aya göre ortalama değişimini ifade etmektedir.
Doğalgaz Fiyatları
Aylık: -%5,3 Yıllık: %90,9
Doğalgaz fiyatları 2022 yılı Temmuz ayı itibariyle aylık bazda %5,3 azalmıştır. Yılık bazda incelendiğinde ise Temmuz ayında fiyatlar bir önceki yıla göre %90,9 artmıştır. Ocak-Temmuz 2022 dönemindeki 7 aylık fiyatların ortalaması Ocak-Temmuz 2021 dönemine kıyasla %90,4 daha yüksektir.
Petrol Fiyatları
Aylık: -%10,0 Yıllık: %43,4
Petrol fiyatları 2022 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %10,0 düşmüştür. Yıllık bazda incelendiğinde ise 2021 yılının Temmuz ayına kıyasla fiyatların %43,4 seviyesinde artmış olduğu görülmektedir. Ocak-Temmuz 2022 dönemindeki 7 aylık fiyatların ortalaması Ocak-Temmuz 2021 dönemine kıyasla %60,3 daha yüksektir.
Alüminyum Fiyatları
Aylık: -%6,0 Yıllık: -%3,6
Alüminyum fiyatları Temmuz ayında bir önceki aya göre %6,0 düşmüştür. Yıllık bazda ise fiyatlar %3,6 azalmıştır. Ocak-Temmuz 2022 dönemindeki 7 aylık fiyatların ortalaması Ocak-Temmuz 2021 dönemine kıyasla %30,2 daha yüksektir. Alüminyum fiyatları 2022 yılı Mart ayında ortalama 3.498 dolar ile zirve noktasına ulaştıktan sonra düşüş eğilimine girmiştir.
Bakır Fiyatları
Aylık: -%16,4 Yıllık: -%20,2
Bakır fiyatları Temmuz'da Haziran ayına göre %16,4 azalmıştır. Yıllık bazda ise 2022 yılı Temmuz ayında fiyatlar %20,2 azalmıştır. Ocak-Temmuz 2022 dönemindeki 7 aylık fiyatların ortalaması Ocak-Temmuz 2021 dönemine kıyasla %3,2 daha yüksektir. Bakır fiyatları 2022 yılı Mart ayında ortalama 10.230 dolar seviyesine ulaştıktan sonra belirgin biçimde düşmüştür.
Demir Fiyatları
Aylık: -%16,9 Yıllık: -%49,3
Demir cevheri fiyatları 2022 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %16,9 düşmüştür. Yıllık bazda ise fiyatlardaki düşüş %49,3'e ulaşmıştır. Ocak-Temmuz 2022 dönemindeki 7 aylık fiyatların ortalaması Ocak-Temmuz 2021 dönemine kıyasla %28,0 daha düşüktür. 2021 yılı Kasım ayında ortalama 96,3 dolar ile dibi göre demir fiyatlarında daha sonra bir artış yaşanmış ancak 2022 yılı Nisan ayı ile birlikte düşüş trendi tekrar başlamıştır.
Altın Fiyatları
Aylık: -%5,7 Yıllık: -%4,1
Altın fiyatları aylık bazda incelendiğinde 2022 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %5,7 düşmüştür. Yıllık bazda ise fiyatlar %4,1 azalmıştır. Ocak-Temmuz 2022 dönemindeki 7 aylık fiyatların ortalaması Ocak-Temmuz 2021 dönemine kıyasla %2,6 daha yüksektir. Rusya-Ukrayna arasında savaşın başlaması ile birlikte 2022 yılı Mart ayında ortalama 1.947 dolar ile zirveyi göre altın fiyatları daha sonra düşüşe geçerek Temmuz ayında son 1 yılın en düşük seviyesine gerilemiştir.
Gümüş Fiyatları
Aylık: -%11,6 Yıllık: -%25,6
Gümüş fiyatları Temmuz ayında bir önceki aya göre %11,6 düşmüştür. Yıllık bazda incelendiğinde ise 2022 yılının Temmuz ayında 2021 yılı Temmuz dönemine göre fiyatlar %25,6 azalmıştır. Ocak-Temmuz 2022 dönemindeki 7 aylık fiyatların ortalaması Ocak-Temmuz 2021 dönemine kıyasla %13,8 daha düşüktür. Gümüş fiyatları da 2022 yılı Mart ayında ortalama 25,3 dolar ile yılın en yüksek noktasına ulaştıktan sonra ciddi bir düşüş yaşayarak Temmuz ayında ortalama 19,10 dolar ile yılın en düşük seviyesine gerilemiştir.
Notlar
- Dünya Bankası tarafından emtia fiyatlarına ilişkin veriler https://www.worldbank.org/en/research/commodity-markets internet sitesinde yayınlanmakta ve düzenli olarak her ay güncellenmektedir.
- Ana Grup Emtia Fiyat Endekslerinin hesaplanmasında kullanılan emtialar aşağıda listelenmiştir.
- Enerji Emtiaları Fiyat endeksi: ham petrol (%84), kömür (%4,7), doğal gaz (%10,8)
- Tarım Emtiaları Fiyat Endeksi: gıda (%61,7), içecek (%12,9), tarımsal hammadde (%25,4)
- Gıda Emtiaları Fiyat Endeksi: Tahıl (%28,2), bitki yağları (%40,8), diğer gıdalar (%31,0)
- Metal Emtialar Fiyat Endeksi: alüminyum (%26,7), bakır (%38,4), demir cevheri (%18,9), kurşun (%1,8), nikel (%8,1), kalay (%2,1), çinko (%4,1)
- Değerli Metal Emtiaları Fiyat Endeksi: altın (%77,8), gümüş (%18,9), platin (%3,3)
- Endeks hesaplamalarında kullanılan fiyatlar çeşitli uluslararası kaynaklardan sağlanmaktadır. Örnek: doğal gaz fiyatları için Bloomberg, Thomson Reuters, The Wall Street Journal ve Dünya Bankası kaynaklarından "Natural Gas (U.S.), spot price at Henry Hub, Louisiana spot prices" piyasa verileri kullanılmaktadır.
- Aylık fiyatlar haftalık ve günlük fiyatların ortalaması alınarak, dönemsel fiyatlar ise aylık fiyatların ortalaması alınarak hesaplanmaktadır.