AP Soru Önergesi - Temiz Sanayi Mutabakatında Yerli Girdi

Sayın Üyemiz,

Türkiye İhracatçılar Meclisinden alınan bir yazıda, T.C. Ticaret Bakanlığından iletilen yazıya atıfla, Avrupa Parlamentosu'nun (AP) sandalye sayısı bakımından beşinci büyük siyasi grubu konumundaki Liberaller (Renew Europe) üyesi Oihane Agirregoitia Martínez (İspanya) tarafından “Temiz Sanayi Mutabakatı'nda Yerli Girdi” (Local content in the Clean Industrial Deal) başlıklı aşağıda sunulmakta olan yazılı soru önergesinin, 20 Mayıs 2025 tarihinde Avrupa Komisyonu'nca (Komisyon) yanıtlanmak üzere yöneltildiği bildirilmektedir.

Bu kapsamda yöneltilen soru önergesi ve yanıtları aşağıda sıralanmaktadır:

“Avrupa yenilenebilir enerji endüstrisi yapısal bir krizle karşı karşıyadır. Temiz teknoloji bileşenlerinin küresel üretimi hızla büyürken, Avrupalı üreticiler istikrarlı bir şekilde pazar payını ve rekabet gücünü kaybetmektedir. Asya'dan gelen daha düşük maliyetli ithalat ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki pazar engelleri bu gerilemeyi hızlandırmaktadır. Son aylarda; rüzgar, güneş ve depolama sektörlerinde kapanmalar ve işten çıkarmalar yaşanmış olup, bu durum en azından Fransa, Almanya, İtalya, Danimarka, Avusturya, İspanya ve İsveç'i etkilemiştir. Bu arada, başta Asya'dan gelenler olmak üzere; AB dışı ürünler giderek Avrupa pazarına hakim olmaktadır.

Sanayi, Temiz Sanayi Mutabakatı'nın yerel üretimi stratejik bir dayanak olarak dahil etmesini memnuniyetle karşılamaktadır. Ancak bunun etkili olabilmesi için, önlemler yeterince geniş kapsamlı ve etkili olmalıdır. Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan ve Brezilya gibi ülkeler halihazırda değer zincirinin büyük bölümünde %50-60 oranında yerel içerik gereklilikleri uygulamaktadır.

Bu nedenle;

1. AB içerik gerekliliklerinin, yenilenebilir enerji tedarik zincirinin tamamında geniş kapsamlı ve etkili olmasını hangi önlemler sağlayacaktır?

2. Komisyon; Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan veya Brezilya'da uygulanan mevcut uluslararası modellerden yararlanmayı değerlendirecek midir?

3. Yalnızca “Avrupa'da Montajlanmıştır”dan ziyade gerçek bir “Avrupa'da Üretilmiştir” yaklaşımını garanti altına alan şekilde yüksek değerli bileşenlerin AB'de üretilmesini temin etmek için yerel içerik nasıl tanımlanacak ve izlenecektir?”

Söz konusu soru önergesinin, Komisyon adına Refah ve Sanayi Stratejisinden Sorumlu Başkan Yardımcısı Stéphane Séjourné tarafından 2 Eylül 2025 tarihinde aşağıdaki şekilde yanıtlandığı iletilmektedir:

“Net Sıfır Sanayi Yasası'na göre; kamu alım yöntemleri, yenilenebilir enerjinin yaygınlaştırılmasına yönelik ihaleler ve diğer destek programları, belirli koşullar altında, tedarik çeşitlendirmesini teşvik etmek ve AB'nin tedarikinin yüksek yoğunlaşma gösterdiği ülkelere aşırı bağımlılığını önlemek amacıyla dayanıklılık gerekliliklerini içermelidir. Bu kurallar, 2025 yılı sonu itibarıyla uygulanabilir olacaktır.

AB, kritik ürünler ve teknolojiler için fiyat dışı kriterler geliştirilmesi de dahil olmak üzere tedarik zinciri dayanıklılığını güçlendiren politikalarda uluslararası iş birliğine bağlıdır ve bu iş birliğini Yediler Grubu Artı (G7+) ortaklarıyla yürütmektedir.

Bu durum, Kanada'daki G7 Liderler Zirvesi'nde Avustralya, Güney Kore ve Hindistan'ın da katılımıyla G7 üyeleri tarafından onaylanan Kritik Mineraller Eylem Planı ile yansıtılmıştır. Bu tür ortaklarla koordinasyon, standartların uyumunu ve olumsuz dışsallıkların önlenmesini sağlamaktadır.

Temiz Sanayi Mutabakatı Devlet Yardımı Çerçevesi, üye ülkelere tüm net sıfır sanayi teknolojilerinin ve kilit bileşenlerin AB'deki ek üretim kapasitelerini destekleme imkânı vermektedir.

Sanayinin Karbonsuzlaştırılması Hızlandırıcı Yasası ile Kamu Alımları Çerçevesi'nin yaklaşan revizyonu, Avrupa tercihi kriterlerini (European preference criteria) getirecektir.

Komisyon ayrıca, özellikle kamu finansmanını içermesi halinde, AB'deki yabancı yatırımların hangi koşulları karşılaması gerektiğini üye ülkelerle birlikte inceleyecek, stratejik sektörlerden başlayarak bu yatırımların Avrupa sanayi tabanına, istihdama, rekabet gücüne ve ekonomik güvenliğe katkı sağlamasını temin edecektir.”

Bilgilerinizi rica ederiz.