Döngüsel Ekonomiye Geçiş Kapsamında AB Tarafından Kabul Edilen Girişimler
Sayın Üyemiz,
Türkiye İhracatçılar Meclisinden alınan bir yazıda, T.C. Ticaret Bakanlığının bir yazısına atıfla, Rekabetçilik Pusulası ve Temiz Sanayi Mutabakatı kapsamındaki hedefler doğrultusunda, 2026'da çıkması beklenen Döngüsel Ekonomi Yasasına zemin hazırlamak ve AB'nin döngüsel ekonomiye geçişini hızlandırmak amacıyla Avrupa Komisyonu'nun birkaç girişim başlattığı aktarılmaktadır. Kabul edilen girişimler arasında atık sevkiyatı kuralları ve elektronik atık mevzuatına ilişkin bir değerlendirmenin yer aldığı bildirilmektedir. Ayrıca, Komisyonun atık pillerden geri kazanım ve geri dönüşüm verimliliğini artırmaya yönelik yeni kurallar yayımlamasının beklendiği ifade edilmektedir.
Bu kapsamda:
- Atık Sevkiyatı Tüzüğü çerçevesinde Dijital Atık Sevkiyatı Sistemine (DIWAS) ilişkin uygulama mevzuatı kabul edilmiş olup, sistemle dijital süreçlere geçerek idari yükün azaltılması, izlenebilirliğin artırılması ve yasadışı sevkiyatların engellenmesi hedeflenmektedir. 21 Mayıs 2026'dan itibaren AB üye devletlerinin yetkili makamları ile tüm ekonomik operatörleri için DIWAS kullanımı zorunlu olacak; sistem, gelecekte en az bir AB üye devletini içeren sevkiyatlarda AB dışındaki yetkili makamlar ve ekonomik operatörler tarafından da gönüllü olarak kullanılabilecektir. Ayrıca Komisyon, AB içi atık sevkiyatlarını ve geri kazanımı kolaylaştırmak amacıyla bazı “yeşil liste” atıklara yönelik sınıflandırma kurallarının uyumlaştırılması için kamu istişaresi başlatmıştır.
- Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyalar Direktifi'ne (WEEE) ilişkin bir değerlendirme yayımlanmış; Direktifin artan e-atık sorunlarını ele almak ve AB kurallarını döngüsel ekonomi hedefleriyle uyumlu hale getirmek açısından kritik olduğu belirtilmiştir. E-atıkların yaklaşık %50'sinin hâlâ toplanmadığı ve geri dönüşüm oranlarının hedeflerin gerisinde kaldığı tespit edilmiştir. Kritik hammaddelerin geri kazanımı yoluyla döngüsel ekonomiyi güçlendirmek için önemli bir potansiyel bulunduğu ifade edilmekte; değerlendirme, toplama, işleme ve piyasa teşviklerinde yeni bir yaklaşıma ihtiyaç olduğunu vurgulamaktadır. Bu değerlendirme, Komisyonun WEEE Direktifi'ni revize etmeye yönelik mevzuat teklifine hazırlık niteliğinde olup, söz konusu revizyonun 2026'da açıklanması beklenen Döngüsel Ekonomi Yasası'nın temel bileşenlerinden biri olacağı belirtilmektedir.
Bu itibarla, konuya ilişkin Komisyon açıklamasına ve ilgili belgelere https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_25_1710 bağlantısından erişildiği bildirilmektedir.
Bilgilerinizi rica ederim.