Net Sıfır Sanayi Yasası İkincil Mevzuatlar
Sayın Üyemiz,
Türkiye İhracatçılar Meclisinden alınan bir yazıda, T.C. Ticaret Bakanlığının bir yazısına atıfla, Avrupa Komisyonu tarafından 2024/1735/AB sayılı Net Sıfır Sanayi Yasası (Net Zero Industry Act-NZIA) Tüzüğü kapsamında, 23 Mayıs 2025 tarihinde ikincil mevzuat ve bir bildirinin kabul edildiği aktarılmıştır. Bahse konu mevzuatın 18 Haziran 2025 tarihinde AB Resmi Gazetesinde yayınlandıktan 20 gün sonra yürürlüğe gireceği belirtilmektir.
Söz konusu düzenlemeler ile AB sanayisinin daha dayanıklı ve rekabetçi hale getirilmesi, karbon ayak izinin azaltılması, net-sıfır teknolojilerin üretiminin artırılması ve temiz teknoloji alanındaki rekabet avantajının değerlendirilmesinin amaçlandığı ifade edilmektedir.
Bu çerçevede, bahse konu ikincil mevzuat aşağıda sıralanmaktadır.
- Yenilenebilir Enerji İhalelerinde Fiyat Dışı Kriterlere İlişkin Uygulama Tüzüğü, AB ülkelerinin yenilenebilir enerji kaynaklarını devreye almak için düzenleyecekleri ihalelere ilişkin kurallar kapsamında, uygulanması gereken fiyat dışı kriterlerin ayrıntılarını belirlemektedir. Bu kapsamda, fiyat haricinde, sorumlu iş uygulamaları, siber güvenlik ve veri güvenliği, projenin tamamen ve zamanında teslim edilme kapasitesi ve ihalenin sürdürülebilirlik ve dayanıklılık katkısı da değerlendirilecektir. Söz konusu kriterler, 30 Aralık 2025 itibarıyla, ülkelerin ihale hacimlerinin %30'una (veya AB ülkesi başına yılda 6 GW'a) uygulanmak zorundadır.
- NZIA Kapsamında Kullanılan Nihai Ürün ve Temel Bileşenlerinin Dayanıklılık İlkesine Katkılarına Göre Listelenmesine İlişkin Yetkilendirilmiş Tüzük'te, net-sıfır teknoloji nihai ürünleri ve bunlara ait temel spesifik bileşenler listelenmektedir. Söz konusu liste ile "dayanıklılık"a ilişkin fiyat dışı kriterin zorunlu olarak uygulanmasını gerektirebilecek ürünler veya bileşenler tanımlanmaktadır.
- Stratejik Proje Seçim Kriterlerine İlişkin Uygulama Yönetmeliği ile net-sıfır teknoloji üretim projelerinin, belirli avantajlar sağlayan "net-sıfır stratejik proje" statüsü kazanması için AB ülkelerince uygulanacak proje seçim kriterleri belirlenmektedir. Stratejik projelere, ulusal düzeyde 'öncelikli statü' verilerek hızlı idari işlem ve finansal danışmanlık sağlanacaktır. Komisyon, idari yükü azaltmak için üye ülkelere başvuru sürecinde Komisyon'un konuya ilişkin internet sitesini kullanmalarını tavsiye etmektedir. Stratejik projelerin belirlenmesine yönelik olarak, teknoloji ile eklenen üretim kapasitesinin, türünün ilk örneği mi yoksa mevcut en iyi teknoloji üretim kapasitesi mi olduğu ve eklenen üretim kapasitesinin önemli olarak kabul edilip edilemeyeceğine yönelik standartlar belirlenmektedir.
Öte yandan, C/2025/3236 sayılı, nihai ürünlerin ve farklı üçüncü ülkelerden gelen temel bileşenlerinin AB'ye arzındaki paylarını gösteren Komisyon Bildirimi, aynı tarihte yayınlandığı aktarılmış olup, bahse konu mevzuatın bir örneği ekte sunulmaktadır. Bildirim ile kamu alımları, yenilenebilir enerji ihaleleri ve diğer kamu müdahalelerinde dayanıklılık odaklı fiyat dışı kriterin uygulanması ve teknoloji kaynaklarının çeşitlendirilmesi amacıyla bilgiler sağlandığı belirtilmektedir. Ayrıca, söz konusu bilgilerin, üye devletlerin stratejik proje statüsüne uygun net-sıfır teknoloji üretim projelerini değerlendirmelerine de yardımcı olmasının öngörüldüğü ifade edilmektedir.
Bilgilerinizi rica ederiz.
Ek:
1) 2025-3236 Sayılı Tüzük (24 Sayfa)
2) 2025-1100 Sayılı Tüzük (6 Sayfa)
3) 2025-1176 Sayılı Tüzük (21 Sayfa)
4) 2025-1178 Sayılı Tüzük (11 Sayfa)