Proje ve Hibe nedir/ ne değildir?

Proje ve Hibe nedir/ ne değildir?

Avrupa Birliği hibe programlarından bahsetmeden önce sıklıkla karıştırılan hibe ve proje kavramlarının üzerinden gitmek faydalı olacaktır. Hibe, önceden belirlenmiş bir amacın gerçekleştirilmesi için uygulanacak bir faaliyeti desteklemek amacıyla kişi veya kuruluşlara geri ödeme beklemeksizin yapılan ayni ya da mali katkıdır. Hibe destekleri, kredi olarak da nitelendirilemez. Ancak verilen hibe miktarının geri ödemesiz olması, karşılıksız olduğu anlamına gelmez. Hibe başvurusu, hibenin kullanılacağı proje faaliyetlerine dair bir taahhüt niteliği taşır.

Proje ise; belirli bir süre içerisinde, belirli bir bütçe ile net olarak tanımlanan hedeflere ulaşmaya yönelik olarak planlanan faaliyetler bütünüdür.

Avrupa Birliği Projelerinin Aşamaları

Avrupa Birliği hibe programlarından yararlanmak ve başvurulan projeleri uygulayabilmek için 3 temel aşamanın sağlanması gerekmektedir.

1.aşama, projenin hazırlık aşamasıdır. Projeye ilişkin fikirlerin ortaya konduğu ve tasarlandığı bu aşamada ilk yapılması gereken projenin ortaya çıkmasını sağlayan sorunların/ihtiyaçların net bir şekilde belirlenmesidir. Daha sonrasında tanımlanan sorunların çözümü için öngörülen faaliyetler ve bu faaliyetlere ilişkin bütçenin planlanması gerekmektedir. Projenin özgün olması ve içerik kalitesi diğer başvurularla rekabet ederken en önemli kıstaslar arasındadır.    

2. aşama, projenin finansmanını temin etmek için hibe kuruluşlarına başvuruda bulunmaktır. Bunun için aşağıda daha detaylı bilgisi verilecek farklı programlar mevcuttur. Bu programlara tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar proje başvurusunda bulunabilir. Başarılı bir başvuru için dikkat edilmesi gereken en önemli husus yayınlanan rehber dokümanların çok iyi okunması ve proje başvuru dosyasının bu dokümanlara uygun hazırlanmasıdır.

3. aşama, elde edilen finansman ile planlanan faaliyetleri yürütmek; bir diğer ifadeyle, program kurallarına göre projenizi uygulamaktır. Hibe sağlayıcı kuruluş, verdiği mali destek karşılığında hibeye hak kazanan proje yararlanıcısının proje teklifinde taahhüt ettiği tüm çıktıları gerçekleştirip gerçekleştirmediğini sürekli izler ve nihai ödemeyi bu bağlamda gerçekleştirir.

Firmaların Faydalanabileceği Avrupa Birliği Destekleri

• Erasmus +

Avrupa Birliği'nin eğitim, gençlik ve spor alanındaki hibe programı olan ERASMUS+ Programı Türkiye'de Ulusal Ajans tarafından koordinasyonu sağlanan en önemli Avrupa Birliği Programlarından birisidir.  ERASMUS+ programı ile kişilere yaş ve eğitim geçmişlerine bakılmaksızın yeni beceriler kazandırılması, kişisel gelişimlerinin güçlendirilmesi ve istihdam olanaklarının arttırılması amaçlanmaktadır.

ERASMUS+ Programı kapsamında desteklenen faaliyetler temel olarak üç ana eylem ve iki özel eylem altında toplanmaktadır:

• Ana Eylem 1 (KA1) Bireylerin öğrenme hareketliliği.
• Ana Eylem 2 (KA2) Yenilik ve iyi uygulamaların değişimi için işbirliği.
• Ana Eylem 3 (KA3) Politika reformuna destek.
• Özel Eylem (1) Jean Monnet faaliyetleri.
• Özel Eylem (2) Spor destekleri.

Erasmus + programında firmaların yapabileceği faaliyetlere örnek vermek gerekirse; bilişim sektöründe faaliyet gösteren şirketler projeler kapsamında geliştirilen online platformların geliştirilmesinde rol alabilmektedir. Ayrıca, yine geliştirilecek projeler ile ihtiyaca özgü mesleki eğitim içeriklerinin oluşturulması mümkündür.  

• UFUK2020

Dünyanın en yüksek bütçeli sivil araştırma programı olma özelliğini taşıyan UFUK2020 Programı'nın amacı, Avrupa'nın araştırma ve teknoloji geliştirme kapasitesini güçlendirmek, üniversite-sanayi işbirliğini teşvik etmek, AB Üye Ülkeleri, Programa Asosiye Ülkeler ve AB'nin işbirliği yaptığı diğer ülkeler ile AB politikaları kapsamında işbirliğini çeşitli alanlarda geliştirmektir.

KOBİ Aracı Programı ise UFUK2020 Programı'nın sadece KOBİ'lere yönelik olarak tasarlanmış hibe mekanizmasıdır. Pazara yakın yenilikçi projeleri desteklemek amacıyla yürütülmektedir. Türkiye'deki KOBİ'lerin de başvurabileceği bu AB hibe programının ilk fazında (Faz 1) firmalara projelerinin fizibilitelerini yapmaları için 50.000 Euro hibe verilmektedir(Son başvuru tarihi 5 Eylül 2019). KOBİ Aracı'nın ikinci fazında ise (Faz 2) projelerini hayata geçirmeleri için 2.5 Milyon Euro'ya kadar hibe sağlanmaktadır.

Kobi Aracı'nın Avantajları;

• Tek başına KOBİ'lerin konsorsiyum kurmadan başvuru yapabilmelerine olanak sağlamaktır.
• Her sektörden KOBİ'nin Araştırma ve İnovasyon faaliyetlerine destek verilmektedir.
• Proje Teklif Çağrıları her zaman açıktır.
• Teminatsız Ön Ödeme yapılmaktadır.
• Ticarileşme amaçlı Koçluk Desteği sağlanmaktadır.

UFUK2020 Programı kapsamında yayınlanan teklif çağrılarına https://ufuk2020.org.tr/tr/icerik/cagrilar linkinden erişim sağlanabilmektedir. UFUK2020 Programı, KOBİ Aracı Programı'nın yanı sıra Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Enerji, Gıda, Tarım, Malzeme ve İmalat Teknolojileri alanları başta olmak üzere bir çok farklı konu başlığını kapsamaktadır. Bu çerçevede firmalar da konsorsiyum lideri olarak proje başvurusunda bulunabileceği gibi var olan konsorsiyumlara dahil olabilmektedirler.

UFUK2020 Programı'nın Ulusal Koordinasyonu TÜBİTAK tarafından yürütülmektedir. TÜBİTAK, Türkiye'deki kuruluşların UFUK2020 programına dâhil olmasını kolaylaştırmak üzere seyahat desteği ve proje yazım desteği gibi bir çok destek mekanizmasını koordine etmektedir. Söz konusu desteklerle ilgili detaylı bilgi https://ufuk2020.org.tr/tr/destek-ve-oduller linkinden temin edilebilir.

Ayrıca UFUK 2020 Programı dâhilinde sağlanan imkânların daha geniş kesimlerle paylaşılabilmesi için TÜBİTAK UFUK2020 Koordinasyon Ofisi ile yakın işbirliğinde çalışan, İMMİB'in de dâhil olduğu Türkiye'deki 100 adet Bilgi Çoğaltıcısı'ndan program ile ilgili en güncel veriler elde edilebilir. İMMİB Ufuk2020 Bilgi Çoğaltıcısı ile ab@immib.org.tr adresinden iletişime geçilebilir. 

• İşletmelerin ve KOBİ'lerin Rekabet Edebilirliği (COSME) Programı:

Yenilikçi girişimlerin ve fikirlerin ihtiyaç duyduğu finansmana erişimin kolaylaştırılması, girişimcilik kültürünün yerleşmesi ve iş ortamının iyileştirilmesine yönelik faaliyetlerin desteklenmesi amacıyla uygulanan COSME Programı'nın Türkiye'deki koordinasyonu KOSGEB tarafından yürütülmektedir. COSME programının bütçesi 7 yıl için yaklaşık 2,3 milyar Euro'dur.

COSME özellikle KOBİ'leri hedeflemektedir. Mikro işletmelere, zanaatla ilgilenen işletmelere, tek çalışanlı işletmelere, liberal mesleklere ve sosyal işletmelere, potansiyel, yeni, genç ve kadın girişimcilere vb. özel önem verilmektedir. Programın temel araçları aşağıda belirtilmektedir:

1.Finansmana Erişim (Kredi Garantileri, Risk Sermayesi)

2.Pazarlara Erişim (Avrupa İşletmeler Ağı, Sınai Mülki Haklar)

3.İşletmeler için Çerçeve Koşullar (Avrupa Küçük İşletmeler Yasası, Gıda, İnşaat, Turizm, Maden vb. sektörler, Kümelenme)

4.Girişimcilik ve Girişimci Kültür (Genç Girişimciler için Erasmus)

İKMİB, COSME Programı kapsamında yaklaşık 10 yıldır yürütülen ve yeni girişimcilerin, tecrübeli ev sahibi girişimcilerin işletmelerinde bir dönem geçirerek tecrübelerini zenginleştirmelerini, bilgilerini geliştirmelerini ve çevrelerini genişletmelerini sağlamayı amaçlayan Genç Girişimciler için Erasmus Programı kapsamında Türkiye'deki iki aracı kuruluştan birisi olarak yetkilendirilmiştir. Genç Girişimciler için Erasmus Programı ile ilgili detaylı bilgiye https://www.erasmus-entrepreneurs.eu/ adresinden ulaşabilir, ev sahibi girişimci olarak programa katılmak için meltem.simsek@immib.org.tr  adresine e-mail atabilirsiniz. 

Gıda, İnşaat, Turizm, Maden vb. sektörlerinde faaliyet gösteren firmalar, Avrupa Komisyonu'nun COSME Programı altında yayınlanan teklif çağrılarına başvuru yaparak ve/ya konsorsiyumlara dâhil olarak programdan yararlanabilmektedir. Program kapsamındaki çağrılara https://ec.europa.eu/easme/en/cosme-0 adresinden ulaşılabilmektedir.

Avrupa Birliği hibe programları ve faaliyetlerimizle ilgili daha detaylı bilgi almak için ab@immib.org.tr adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.